De Helm-associatie wordt aangetroffen op zandduinen die hoog genoeg zijn om een zoetwaterlens vast te houden en die niet door zeewater worden overspoeld. De zouttolerantie van de Helm-associatie is daarmee kleiner dan die van de Biestarwegras-associatie. De bodem is arm aan humus en meestal ook voedselarm. De gemeenschap komt zowel op kalkarm als (zeer) kalkrijk zand voor: de pH-waarden variëren van 5,0 tot 9,0. Helm, de naamgever van de associatie, wordt in haar groei sterk gestimuleerd door overstuiving. De soort kan een jaarlijkse zandaanwas van tot wel een meter verdragen. Waar het zand niet langer stuift, wordt de groei daarentegen sterk geremd doordat bodemorganismen het wortelstelsel aantasten. Andere zandbindende soorten, zoals Biestarwegras, Zandhaver en Zeepostelein verdragen overstuiving daardoor minder goed omdat zij zich vooral zijdelings uitbreiden en minder goed met het zand omhoog kunnen groeien. Buiten de zeereep komt de Helm-associatie tot ontwikkeling in de ‘strooizone’ langs stuifkuilen en verder ook in binnenlandse zandverstuivingen.
Waar de kust aangroeit, wordt de Helm-associatie aan de zeezijde van de zeereep vaak begrensd door de Biestarwegras-associatie, die haar in de successie voorafgaat. Aan afslagkusten grenst de gemeenschap direct aan het onbegroeide strand. Op plaatsen met vloedmerk groeit zij vaak samen met de Associatie van Loogkruid en Zeeraket. Aan de landzijde gaan de Helmbegroeiingen over in duingraslanden en struwelen met onder andere Gewone vlier en Duindoorn.
Het areaal van de Helmassociatie strekt zich in Europa uit van Noord-Frankrijk tot Zuid-Scandinavië en omvat ook grote delen van de Ierse en Britse kusten. In Nederland komt de associatie, met uitzondering van enkele duingedeelten met een sterke afslag, over de hele lengte van de duinkust over een breedte van 50 tot 500 meter voor. Op enkele plaatsen is de associatie nog aanwezig langs de voormalige Zuiderzeekust. Een soortenarme vorm komt voor in zandverstuivingen in het binnenland.
Helm, Noordse helm (de bastaard van Helm en Duinriet) en Duinzwenkgras zijn kensoorten van de associatie. Zeemelkdistel en de klassekensoorten Blauwe zeedistel, Zeewolfsmelk en Zandteunisbloem hebben hun zwaartepunt in deze gemeenschap. Vooral aan de van de wind afgekeerde (lijzijde) van de zeereep komen de drie laatste optimaal voor, samen met onder meer Zandzegge, Schermhavikskruid en Zandpaardenbloemen. Verder groeien in de aan hogere planten arme Helm-associatie veel exclusieve paddenstoelen.
Schaminée, J., Sýkora, K., Smits, N. en Horsthuis, M., 2010, Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland, KNNV Uitgeverij Veldgids nr 25, pp. 266-267.
