Een eenjarige Beemdgrassoort, die direct bij iedereen voor de deur groeit is Straatgras, Poa annua. Het is te vinden tussen stoeptegels, in gazons in tuinen, op straat in de goot, op parkeerplaatsen, op plekken waar honden worden uitgelaten en op allerlei zogenaamde ruderale plekken. Je kunt er gerust over lopen, dat doet Straatgras geen kwaad. Je ziet het ook altijd bloeien: de kleine pluimen met witte tot lichtgroene aartjes steken altijd weer de kop op. De bladeren zitten met hun bladschede enigszins afgeplat om de platte stengels. Op de overgang van bladschede naar bladschijf vind je een vliezig tongetje.
Straatgras, Poa annua L., is een eenjarige, soms tweejarig en in een enkel geval overblijvend beemdgras (Poa) dat meestal erg klein blijft en bij weelderige, onbelemmerde groei tot zo'n 40 cm hoog kan worden. Zodra het zaad gekiemd is groeit de plant zeer snel en begint al direct te bloeien. Vastgesteld is dat een generatie zijn hele ontwikkeling van zaad tot zaad in twee weken kan voltooien.
Het lijnvormige blad van Straatgras eindigt net als bij alle beemdgrassen in een punt die van opzij gezien op de punt van een boot lijkt. De zogenaamde skispoor, twee lichte lijnen links en rechts van de middennerf, op het blad is nauwelijks zichtbaar, terwijl die toch als een kenmerk geldt voor alle Beemdgrassen. De hele plant lijkt wat platgedrukt en de stengel buigt zich van de grond met een boog omhoog.
De bloeiwijze is een pluim en de onderste takken van de bloeiwijze met daaraan de aartjes staan alleen of in groepjes van twee. Deze takken zijn vaak naar één kant gericht zijn. Daardoor is de pluim van boven gezien plat. De takken van de pluim staan meestal horizontaal of wijzen naar beneden. Het aartje is 4,5 mm lang. Het onderste kelkkafje is eennervig, 2,2 mm lang en het bovenste drienervig en 2,8 mm lang. Het onderste kroonkafje (lemma) is 3,4 mm lang en op de rug- en zijnerven behaard. Het bovenste kroonkafje (palea) is 2,8 mm lang en heeft twee nerven die allebei vrij lang gewimperd zijn over hun hele lengte. De helmknoppen zijn 0,8-1 mm lang.
Straatgras bloeit het hele jaar door en groeit vrijwel overal, zelfs op stenige plaatsen en asfalt. Het is een van onze meest algemene plantensoorten en wordt vaak als onkruid bestreden.
MM_111120
Laatste wijziging 130705
Straatgras is een echte cultuurvolger en overal waar de mens actief is kom je Straatgras dan ook tegen. Zo is het een kosmopoliet van de gematigde en koele streken op aarde geworden. Het is een van onze 40 meest algemene soorten en je vindt het overal waar net dat beetje ruimte wordt geschapen door menselijke activiteit, zodat het zaad kan kiemen en de plant zich kan ontwikkelen. Wat ze doet in een paar weken, mits het niet te droog is. In veel plantengemeenschappen komt ze dan ook voor zoals in Schaminée, J. et al. (2010) Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland beschreven is, en te vinden door hieronder op de blauwe balk te klikken.
05Aa1 | Associatie van Fijn hoornblad | Ceratophylletum submersi |
05Ba2 | Associatie van Glanzig fonteinkruid | Potametum lucentis |
06Ac3 | Associatie van Veelstengelige waterbies | Eleocharitetum multicaulis |
06Ac4 | Associatie van Waterpunge en Oeverkruid | Samolo-Littorelletum |
06Ad1 | Naaldwaterbies-associatie | Littorello-Eleocharitetum acicularis |
07Aa1 | Bronkruid-associatie | Philonotido fontanae-Montietum |
07Aa3 | Kegelmos-associatie | Pellio-Conocephaletum |
08Aa2 | Associatie van Blauwe waterereprijs en Waterpeper | Polygono-Veronicetum anagallidis-aquaticae |
08Aa4 | Associatie van Stomp vlotgras | Glycerietum plicatae |
08Ab1 | Watertorkruid-associatie | Rorippo-Oenanthetum aquaticae |
08Ab2 | Associatie van Egelskop en Pijlkruid | Sagittario-Sparganietum |
08Ba2 | Associatie van Waterscheerling en Hoge cyperzegge | Cicuto-Caricetum pseudocyperi |
08Bb3 | Associatie van Heen en Grote waterweegbree | Alismato-Scirpetum maritimi |
08Bb4 | Riet-associatie | Typho-Phragmitetum |
08Bc2 | Associatie van Scherpe zegge | Caricetum gracilis |
08Bd3 | Associatie van Stijve zegge | Caricetum elatae |
09Aa2 | Veenmosrietland | Pallavicinio-Sphagnetum |
09Ba4 | Knopbies-associatie | Junco baltici-Schoenetum nigricantis |
11Aa1 | Associatie van Moeraswolfsklauw en Snavelbies | Lycopodio-Rhynchosporetum |
12Aa1 | Associatie van Engels raaigras en Grote weegbree | Plantagini-Lolietum perennis |
12Aa2 | Associatie van Varkenskers en Schijfkamille | Coronopodo-Matricarietum |
12Aa3 | Associatie van Vetmuur en Zilvermos | Bryo-Saginetum procumbentis |
12Ba1 | Associatie van Geknikte vossenstaart | Ranunculo-Alopecuretum geniculati |
12Ba2 | Associatie van Moeraszoutgras en Fioringras | Triglochino-Agrostietum stoloniferae |
12Ba3 | Associatie van Aardbeiklaver en Fioringras | Trifolio fragiferi-Agrostietum stoloniferae |
12Ba4 | Associatie van Kattedoorn en Zilte zegge | Ononido-Caricetum distantis |
13Aa1 | Associatie van Tengere veldmuur | Cerastietum pumili |
13Aa2 | Associatie van Kandelaartje en Plat beemdgras | Saxifrago tridactylitis-Poetum compressae |
14Aa2 | Duin-Buntgras-associatie | Violo-Corynephoretum |
14Ba1 | Vogelpootjes-associatie | Ornithopodo-Corynephoretum |
14Bb1 | Associatie van Schapegras en Tijm | Festuco-Thymetum serpylli |
14Bb2 | Duin-Struisgras-associatie | Festuco-Galietum veri |
14Bc1 | Associatie van Vetkruid en Tijm | Sedo-Thymetum pulegioidis |
14Bc2 | Associatie van Sikkelklaver en Zachte haver | Medicagini-Avenetum pubescentis |
14Ca1 | Duinsterretjes-associatie | Phleo-Tortuletum ruraliformis |
14Ca2 | Kegelsilene-associatie | Sileno-Tortuletum ruraliformis |
14Cb1 | Duin-Paardebloem-associatie | Taraxaco-Galietum veri |
14Cb2 | Associatie van Wondklaver en Nachtsilene | Anthyllido-Silenetum |
16Aa1 | Blauwgrasland | Cirsio dissecti-Molinietum |
16Ab4 | Associatie van Boterbloemen en Waterkruiskruid | Ranunculo-Senecionetum aquatici |
16Ab6 | Associatie van Gewone engelwortel en Moeraszegge | Angelico-Cirsietum oleracei |
16Ba1 | Kievitsbloem-associatie | Fritillario-Alopecuretum pratensis |
16Ba2 | Associatie van Grote pimpernel en Weidekervel | Sanguisorbo-Silaetum |
16Bb1 | Glanshaver-associatie | Arrhenatheretum elatioris |
16Bc1 | Kamgrasweide | Lolio-Cynosuretum |
17Aa1 | Associatie van Dauwbraam en Marjolein | Rubo-Origanetum |
18Aa2 | Associatie van Boshavikskruid en Gladde witbol | Hieracio-Holcetum mollis |
19Aa1 | Associatie van Liggend walstro en Schapengras | Galio hercynici-Festucetum ovinae |
19Aa3 | Associatie van Maanvaren en Vleugeltjesbloem | Botrychio-Polygaletum |
20Aa1 | Associatie van Struikhei en Stekelbrem | Genisto anglicae-Callunetum |
20Ab3 | Associatie van Kruipwilg en Kraaihei | Salici repentis-Empetretum |
21Aa1 | Associatie van Klein glaskruid | Asplenio-Parietarietum judaicae |
21Aa2 | Muurbloem-associatie | Asplenio-Cheiranthetum cheiri |
21Ab1 | Muurvaren-associatie | Asplenietum ruto-murario-trichomanis |
21Ab2 | Tongvaren-associatie | Filici-Saginetum |
22Aa1 | Strandmelde-associatie | Atriplicetum littoralis |
22Ab1 | Associatie van Loogkruid en Zeeraket | Salsolo-Cakiletum maritimae |
23Ab1 | Associatie van Zandhaver en Helm | Elymo-Ammophiletum |
25Aa1 | Associatie van Langarige zeekraal | Salicornietum dolichostachyae |
26Aa1 | Associatie van Gewoon kweldergras | Puccinellietum maritimae |
26Aa2 | Associatie van Zeeweegbree en Lamsoor | Plantagini-Limonietum |
26Aa3 | Zoutmelde-associatie | Halimionetum portulacoides |
26Ab1 | Associatie van Stomp kweldergras | Puccinellietum distantis |
26Ab2 | Associatie van Blauw kweldergras | Puccinellietum fasciculatae |
26Ab3 | Associatie van Bleek kweldergras | Puccinellietum capillaris |
26Ab4 | Zeegerst-associatie | Parapholido strigosae-Hordeetum marini |
26Ac1 | Associatie van Zilte rus | Juncetum gerardi |
26Ac2 | Associatie van Engels gras en Rood zwenkgras | Armerio-Festucetum litoralis |
26Ac4 | Associatie van Rode Bies | Blysmetum rufi |
26Ac5 | Zeealsem-associatie | Artemisietum maritimae |
26Ac6 | Associatie van Spiesmelde en Strandkweek | Atriplici-Elytrigietum pungentis |
27Aa1 | Associatie van Zeevetmuur en Deens lepelblad | Sagino maritimae-Cochlearietum danicae |
27Aa2 | Associatie van Strandduizendguldenkruid en Krielparnassia | Centaurio-Saginetum |
28Aa1 | Draadgentiaan-associatie | Cicendietum filiformis |
28Aa2 | Associatie van Borstelbies en Moerasmuur | Isolepido-Stellarietum uliginosae |
28Aa3 | Associatie van Dwergbloem en Hauwmos | Centunculo-Anthocerotetum punctati |
28Aa4 | Grondster-associatie | Digitario-Illecebretum |
29Aa1 | Associatie van Waterpeper en Tandzaad | Polygono-Bidentetum |
29Aa2 | Associatie van Goudzuring en Moerasandijvie | Rumicetum maritimi |
29Aa3 | Associatie van Ganzevoet en Beklierde duizendknoop | Chenopodietum rubri |
29Aa4 | Slijkgroen-associatie | Eleocharito acicularis-Limoselletum |
30Aa1 | Stoppelleeuwebek-associatie | Kickxietum spuriae |
30Aa2 | Nachtkoekoeksbloem-associatie | Papaveri-Melandrietum noctiflori |
30Ab1 | Associatie van Grote ereprijs en Witte krodde | Veronico-Lamietum hybridi |
30Ab2 | Tuinbingelkruid-associatie | Mercurialietum annuae |
30Ab3 | Associatie van Korrelganzevoet en Stijve klaverzuring | Chenopodio-Oxalidetum fontanae |
30Ba1 | Korensla-associatie | Sclerantho annui-Arnoseridetum |
30Ba2 | Associatie van Ruige klaproos | Papaveretum argemones |
30Bb1 | Associatie van Gele ganzebloem | Spergulo arvensis-Chrysanthemetum |
30Bb2 | Hanepoot-associatie | Echinochloo-Setarietum |
31Aa1 | Vlieszaad-associatie | Bromo-Corispermetum |
31Aa2 | Associatie van Raketten en Kompassla | Erigeronto-Lactucetum |
31Ab1 | Associatie van Kleine brandnetel | Urtico-Malvetum neglectae |
31Ab2 | Kruipertjes-associatie | Hordeetum murini |
31Ab3 | Associatie van Ballote en andere Netels | Balloto-Arctietum |
31Ba1 | Slangenkruid-associatie | Echio-Verbascetum |
31Ca1 | Honingklaver-associatie | Echio-Melilotetum |
31Ca2 | Kweekdravik-associatie | Bromo inermis-Eryngietum campestris |
31Ca3 | Wormkruid-associatie | Tanaceto-Artemisietum |
32Aa1 | Associatie van Moerasspirea en Echte Valeriaan | Valeriano-Filipenduletum |
32Ba2 | Moerasmelkdistel-associatie | Soncho-Epilobietum hirsuti |
33Aa1 | Associatie van Fijne kervel en Winterpostelein | Claytonio-Anthriscetum caucalidis |
33Aa2 | Heggedoornzaad-associatie | Torilidetum japonicae |
33Aa3 | Kruisbladwalstro-associatie | Urtico-Cruciatetum laevipedis |
33Aa4 | Associatie van Look-zonder-look en Dolle kervel | Alliario-Chaerophylletum temuli |
33Aa5 | Zevenblad-associatie | Urtico-Aegopodietum |
33Aa6 | Kruidvlier-associatie | Heracleo-Sambucetum ebuli |
34Aa1 | Wilgenroosjes-associatie | Senecioni sylvatici-Epilobietum angustifolii |
36Aa1 | Associatie van Geoorde wilg | Salicetum auritae |
36Aa2 | Associatie van Grauwe wilg | Salicetum cinereae |
37Ab1 | Associatie van Sleedoorn en Eenstijlige meidoorn | Pruno-Crataegetum |
37Ab2 | Associatie van Hondsroos en Jeneverbes | Roso-Juniperetum |
37Ac1 | Associatie van Duindoorn en Vlier | Hippophao-Sambucetum |
37Ac2 | Associatie van Duindoorn en Liguster | Hippophao-Ligustretum |
37Ac3 | Associatie van Wegedoorn en Eenstijlige meidoorn | Rhamno-Crataegetum |
38Aa1 | Bijvoet-ooibos | Artemisio-Salicetum albae |
38Aa2 | Gele lis-ooibos | Irido-Salicetum albae |
38Aa3 | Bittere veldkers-ooibos | Cardamino amarae-Salicetum albae |
39Aa2 | Elzenzegge-Elzenbroek | Carici elongatae-Alnetum |
40Aa2 | Zompzegge-Berkenbroek | Carici curtae-Betuletum pubescentis |
41Aa1 | Gaffeltandmos-Jeneverbestruweel | Dicrano-Juniperetum |
41Aa3 | Kussentjesmos-Dennenbos | Leucobryo-Pinetum |
42Aa1 | Berken-Eikenbos | Betulo-Quercetum roboris |
42Aa2 | Beuken-Zomereikenbos | Fago-Quercetum |
42Aa3 | Bochtige smele-Beukenbos | Deschampsio-Fagetum |
43Aa1 | Abelen-Iepenbos | Violo odoratae-Ulmetum |
43Aa2 | Essen-Iepenbos | Fraxino-Ulmetum |
43Aa3 | Meidoorn-Berkenbos | Crataego-Betuletum pubescentis |
43Aa4 | Goudveil-Essenbos | Carici remotae-Fraxinetum |
43Aa5 | Vogelkers-Essenbos | Pruno-Fraxinetum |
43Ab1 | Eiken-Haagbeukenbos | Stellario-Carpinetum |
Terwijl de meeste soorten uit het geslacht Beemdgras meerjarige plantensoorten zijn, is Straatgras in het algemeen eenjarig. Het heeft slechts een paar weken nodig om een hele cyclus van zaad tot zaad te doorlopen. Straatgras is ontstaan uit hybridisatie tussen twee vroeg bloeiende Beemdgrassoorten en heeft daardoor een breed spectrum van eigenschappen in zich. Daardoor kan de soort op zeer verschillende standplaatsen zich vestigen en goed gedijen.
Nog meer informatie over de ecologie van Straatgras en de relaties met andere organismen en het milieu is te vinden in Weeda, E.J. et al., (2003) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 5: 88-90.
Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 215. Of met de nieuwe 24ste druk van deze flora: Duistermaat, L. (2020) Heukels' Flora van Nederland: 271.
Een andere gemakkelijke determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 283.
Uitspraak van de wetenschappelijke naam: Póa ánnua