Als we over weegbreeën spreken, denken we natuurlijk meteen aan de drie soorten met smalle tot cirkelronde bladeren met parallelle nerven, de Smalle, Ruige en Grote weegbree. Maar er zijn nog een paar andere Weegbreesoorten, die je als niet-bloeiende plant wellicht niet zo snel herkent als Weegbreesoort. Een van deze minder algemene soorten is de Hertshoornweegbree, Plantago coronopus L., uit de Weegbreefamilie.

De een- tot meerjarige planten ontwikkelen in eerste instantie een rozet van bladeren. Deze bladeren zijn variabel van vorm. Bij kleine planten in de duinen kunnen de bladeren alle lijnvormig zijn en als ze ingesneden zijn, is de insnijding vaak zo diep dat de bladslippen enkel uit de nerven lijken te bestaan. Maar zodra de planten op een ietwat meer mineraalrijke bodem staan, zijn de bladeren groter en eveneens ingesneden met een aantal smalle slippen, waardoor ze de vorm hebben van een gewei of op het blad lijken van de hertshoornvaren, die wel bekend is als kamerplant. De bladrand is gaaf en soms een weinig getand.

In het midden van de rozet ontstaat een rolronde bloeistengel, die niet bebladerd is. Deze eindigt bovenaan in een aar, die cylindrisch van vorm is en vaak bruinachtig van kleur. De kleine bloemen die zich vormen zijn viertallige bloemen, met vergroeide kroonbladen, waardoor er sprake is van een kroonbuis. De kleur van deze kroonbladen is witachtig. Met een loep is dan te zien dat de kroonbuis behaard is. De kelk bestaat twee typen kelkslippen, waardoor zo'n kleine viertallige bloem een zekere tweezijdig symmetrische bouw heeft. Twee kelkslippen hebben een vliezige kiel die ook nog gevleugeld is. De twee andere kelkslippen hebben dit niet. Ook dit zie je het beste met een loep. Ieder bloemetje heeft een schutblad.

De bloemen bloeien van boven in de aar naar beneden toe: ze bloeien eerst vrouwelijk, dan zie je de stempels uit de buisbloem steken; daarna gaan ze mannelijk bloeien en steken de meeldraden met helmknoppen naar buiten. Als de helmhokken geopend zijn, komt stuifmeel of pollen vrij dat door de wind wordt meegenomen. Na bestuiving en bevruchting groeit het tweehokkig vruchtbeginsel uit tot een doosvrucht. Deze blijft omsloten door de kelk. De doosvrucht opent met een klep. Wanneer bloemen eerst in het vrouwelijk stadium bloeien en daarna in het mannelijk stadium, noemen we dat in wetenschappelijke terminologie protogynisch (van het Griekse protos = eerst, gynos = vrouw).

Hertshoornweegbree is een pioniersoort van de duinen, maar tegenwoordig komt de plant in toenemende mate voor in wegbermen langs wegen waar in de winter met zout de gladheid wordt bestreden. In het eerste geval kunnen de planten heel klein blijven, maar in het tweede geval kunnen de planten behoorlijk fors zijn.

MM_140826