Een tamelijk groot en grof gras is de Kropaar, Dactylis glomerata, die tijdens de bloei heel goed te herkennen is aan de grote bloeiwijze waarin kluwenvormig samengetrokken aartjes met veel bloemetjes staan. Deze bloemtjes zijn nogal klein, maar wat goed te zien is is de scherpe vouw van de kelkkafjes van een aartje. Op de overgang van bladschede, die langs de stengel staat, naar de bladschijf staat een vliezig tongetje, dat nogal eens gerafeld is. De kluwens voelen ook ruw aan en dat komt door de kleine en stijve haartjes op de ruggen van de kroonkafjes van de bloemen.
Kropaar, Dactylis glomerata L., is een der ruwere soorten uit de Grassenfamilie. Kropaar is een zeer algemeen voorkomende soort in drogere graslanden, bermen, ruigten en ruderale gronden zoals verlaten akkers, verlaten bouwterreinen, bos- en struweelranden. Het wordt ook wel ingezaaid voor voederdoeleinden, hoewel het een minder smakelijk en voedzaam weide- en hooigras dan Engels raaigras. Het vormt pollen en kan soms tot 150 cm hoog worden.
De niet bloeiende spruiten zijn afgeplat met scherp gekielde bladscheden. Ook de bloeiende spruiten zijn gekield, dat wil zeggen dat de stengel niet rolrond is, maar twee duidelijke scherpe kanten heeft. Het blad is gevouwen als het zich nog niet ontplooid heeft en daarna is het blad vlak, maar nog steeds gekield over de diepliggende middennerf. Het dof grijs-groene gras is ruw door fijne stekeltjes. Het is een overblijvend gras, waarvan de pollen in de winter ook nog steeds grijsgroen tot grijsblauw van kleur blijven.
De pluim valt op door zijn driehoekige vorm en de zijtakken staan aan twee zijden van de op doorsnee driehoekige spil van de pluim. Daardoor staan de takken naar een kant. Het onderste deel van de zijtakken is niet bezet met aartjes. Die zitten dicht opeen in kluwens aan de uiteinden van de takken. De bloemetjes zijn erg klein en scherp gekield. Aan de kelkkafjes zie en voel je dat heel duidelijk. De stekelige kafjes eindigen vaak een een stekelpuntje. De kleur van de bloemetjes kan variëren van grijsgroen tot paars. Elk aartje bevat twee kleine of meestal wat meer bloemetjes die iets boven elkaar staan en wel dakpansgewijs.
Het sterk allergeen pollen van Kropaar draagt gedurende de hele bloeitijd, soms tot laat in de herfst bij aan de totale hoeveelheid graspollen die in de lucht kan zijn.
MM_120226
Laatste wijziging 130419
Kropaar is eigenlijk een soort die van oorsprong in de gebergten van Europa, West-Azië, en Noord-Afrika, met name het Atlasgebergte thuishoort. Van daaruit heeft het zich naar de lager gelegen delen van dit areaal uitgebreid. Als cultuurvolger is het inmiddels een kosmopoliet en je vindt het overal in graslanden. Schaminée, J. et al. (2010) Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland beschrijven onderstaande gemeenschappen waarin Kropaar als soort een belangrijke plaats vindt
16Bb1 Glanshaver-associatie
16Bc2 Associatie van Ruige weegbree en Aarddistel
31 Klasse der Ruderale gemeenschappen
05Ca2 | Associatie van Klimopwaterranonkel | Ranunculetum hederacei |
07Aa3 | Kegelmos-associatie | Pellio-Conocephaletum |
08Aa3 | Associatie van Groot moerasscherm | Apietum nodiflori |
08Bc2 | Associatie van Scherpe zegge | Caricetum gracilis |
08Bc3 | Blaaszegge-associatie | Caricetum vesicariae |
09Ba5 | Associatie van Bonte paardestaart en Moeraswespenorchis | Equiseto variegati-Salicetum repentis |
11Aa2 | Associatie van Gewone dophei | Ericetum tetralicis |
12Aa1 | Associatie van Engels raaigras en Grote weegbree | Plantagini-Lolietum perennis |
12Aa2 | Associatie van Varkenskers en Schijfkamille | Coronopodo-Matricarietum |
12Aa3 | Associatie van Vetmuur en Zilvermos | Bryo-Saginetum procumbentis |
12Ba1 | Associatie van Geknikte vossenstaart | Ranunculo-Alopecuretum geniculati |
12Ba2 | Associatie van Moeraszoutgras en Fioringras | Triglochino-Agrostietum stoloniferae |
12Ba3 | Associatie van Aardbeiklaver en Fioringras | Trifolio fragiferi-Agrostietum stoloniferae |
12Ba4 | Associatie van Kattedoorn en Zilte zegge | Ononido-Caricetum distantis |
13Aa1 | Associatie van Tengere veldmuur | Cerastietum pumili |
13Aa2 | Associatie van Kandelaartje en Plat beemdgras | Saxifrago tridactylitis-Poetum compressae |
14Ba1 | Vogelpootjes-associatie | Ornithopodo-Corynephoretum |
14Bb1 | Associatie van Schapegras en Tijm | Festuco-Thymetum serpylli |
14Bb2 | Duin-Struisgras-associatie | Festuco-Galietum veri |
14Bc1 | Associatie van Vetkruid en Tijm | Sedo-Thymetum pulegioidis |
14Bc2 | Associatie van Sikkelklaver en Zachte haver | Medicagini-Avenetum pubescentis |
14Ca2 | Kegelsilene-associatie | Sileno-Tortuletum ruraliformis |
14Cb1 | Duin-Paardebloem-associatie | Taraxaco-Galietum veri |
14Cb2 | Associatie van Wondklaver en Nachtsilene | Anthyllido-Silenetum |
15Aa1 | Kalkgrasland | Gentiano-Koelerietum |
16Aa1 | Blauwgrasland | Cirsio dissecti-Molinietum |
16Ab1 | Veldrus-associatie | Crepido-Juncetum acutiflori |
16Ab2 | Associatie van Harlekijn en Ratelaar | Rhinantho-Orchietum morionis |
16Ab3 | Associatie van Echte koekoeksbloem en Gevleugeld hertshooi | Lychnido-Hypericetum tetrapteri |
16Ab4 | Associatie van Boterbloemen en Waterkruiskruid | Ranunculo-Senecionetum aquatici |
16Ab5 | Bosbies-associatie | Scirpetum sylvatici |
16Ab6 | Associatie van Gewone engelwortel en Moeraszegge | Angelico-Cirsietum oleracei |
16Ba1 | Kievitsbloem-associatie | Fritillario-Alopecuretum pratensis |
16Ba2 | Associatie van Grote pimpernel en Weidekervel | Sanguisorbo-Silaetum |
16Bb1 | Glanshaver-associatie | Arrhenatheretum elatioris |
16Bc1 | Kamgrasweide | Lolio-Cynosuretum |
16Bc2 | Associatie van Ruige weegbree en Aarddistel | Galio-Trifolietum |
17Aa1 | Associatie van Dauwbraam en Marjolein | Rubo-Origanetum |
17Aa2 | Associatie van Parelzaad en Salomonszegel | Polygonato-Lithospermetum |
18Aa1 | Associatie van Hengel en Gladde witbol | Hyperico pulchri-Melampyretum pratensis |
18Aa2 | Associatie van Boshavikskruid en Gladde witbol | Hieracio-Holcetum mollis |
19Aa1 | Associatie van Liggend walstro en Schapengras | Galio hercynici-Festucetum ovinae |
19Aa2 | Associatie van Klokjesgentiaan en Borstelgras | Gentiano pneumonanthes-Nardetum |
19Aa4 | Associatie van Betonie en Gevinde kortsteel | Betonico-Brachypodietum |
20Ab3 | Associatie van Kruipwilg en Kraaihei | Salici repentis-Empetretum |
21Aa1 | Associatie van Klein glaskruid | Asplenio-Parietarietum judaicae |
21Aa2 | Muurbloem-associatie | Asplenio-Cheiranthetum cheiri |
21Ab1 | Muurvaren-associatie | Asplenietum ruto-murario-trichomanis |
21Ab2 | Tongvaren-associatie | Filici-Saginetum |
22Aa1 | Strandmelde-associatie | Atriplicetum littoralis |
22Ab1 | Associatie van Loogkruid en Zeeraket | Salsolo-Cakiletum maritimae |
23Ab1 | Associatie van Zandhaver en Helm | Elymo-Ammophiletum |
26Aa3 | Zoutmelde-associatie | Halimionetum portulacoides |
26Ab1 | Associatie van Stomp kweldergras | Puccinellietum distantis |
26Ab4 | Zeegerst-associatie | Parapholido strigosae-Hordeetum marini |
26Ac2 | Associatie van Engels gras en Rood zwenkgras | Armerio-Festucetum litoralis |
26Ac6 | Associatie van Spiesmelde en Strandkweek | Atriplici-Elytrigietum pungentis |
27Aa1 | Associatie van Zeevetmuur en Deens lepelblad | Sagino maritimae-Cochlearietum danicae |
27Aa2 | Associatie van Strandduizendguldenkruid en Krielparnassia | Centaurio-Saginetum |
28Aa1 | Draadgentiaan-associatie | Cicendietum filiformis |
28Aa2 | Associatie van Borstelbies en Moerasmuur | Isolepido-Stellarietum uliginosae |
28Aa4 | Grondster-associatie | Digitario-Illecebretum |
29Aa1 | Associatie van Waterpeper en Tandzaad | Polygono-Bidentetum |
29Aa2 | Associatie van Goudzuring en Moerasandijvie | Rumicetum maritimi |
29Aa3 | Associatie van Ganzevoet en Beklierde duizendknoop | Chenopodietum rubri |
30Aa1 | Stoppelleeuwebek-associatie | Kickxietum spuriae |
30Ab1 | Associatie van Grote ereprijs en Witte krodde | Veronico-Lamietum hybridi |
30Ab2 | Tuinbingelkruid-associatie | Mercurialietum annuae |
30Ab3 | Associatie van Korrelganzevoet en Stijve klaverzuring | Chenopodio-Oxalidetum fontanae |
30Ba1 | Korensla-associatie | Sclerantho annui-Arnoseridetum |
30Ba2 | Associatie van Ruige klaproos | Papaveretum argemones |
30Bb1 | Associatie van Gele ganzebloem | Spergulo arvensis-Chrysanthemetum |
30Bb2 | Hanepoot-associatie | Echinochloo-Setarietum |
31Aa1 | Vlieszaad-associatie | Bromo-Corispermetum |
31Aa2 | Associatie van Raketten en Kompassla | Erigeronto-Lactucetum |
31Ab1 | Associatie van Kleine brandnetel | Urtico-Malvetum neglectae |
31Ab2 | Kruipertjes-associatie | Hordeetum murini |
31Ab3 | Associatie van Ballote en andere Netels | Balloto-Arctietum |
31Ba1 | Slangenkruid-associatie | Echio-Verbascetum |
31Ca1 | Honingklaver-associatie | Echio-Melilotetum |
31Ca2 | Kweekdravik-associatie | Bromo inermis-Eryngietum campestris |
31Ca3 | Wormkruid-associatie | Tanaceto-Artemisietum |
32Aa1 | Associatie van Moerasspirea en Echte Valeriaan | Valeriano-Filipenduletum |
32Ba1 | Rivierkruiskruid-associatie | Valeriano-Senecionetum fluviatilis |
32Ba2 | Moerasmelkdistel-associatie | Soncho-Epilobietum hirsuti |
32Ba3 | Associatie van Strandkweek en Echte heemst | Oenantho-Althaeetum |
33Aa1 | Associatie van Fijne kervel en Winterpostelein | Claytonio-Anthriscetum caucalidis |
33Aa2 | Heggedoornzaad-associatie | Torilidetum japonicae |
33Aa3 | Kruisbladwalstro-associatie | Urtico-Cruciatetum laevipedis |
33Aa4 | Associatie van Look-zonder-look en Dolle kervel | Alliario-Chaerophylletum temuli |
33Aa5 | Zevenblad-associatie | Urtico-Aegopodietum |
33Aa6 | Kruidvlier-associatie | Heracleo-Sambucetum ebuli |
34Aa1 | Wilgenroosjes-associatie | Senecioni sylvatici-Epilobietum angustifolii |
35Aa1 | Associatie van Bronskleurige bosbraam | Rubetum grati |
35Aa2 | Associatie van Witte bosbraam | Rubetum silvatici |
35Aa3 | Associatie van Sierlijke woudbraam | Rubetum pedemontani |
36Aa1 | Associatie van Geoorde wilg | Salicetum auritae |
36Aa2 | Associatie van Grauwe wilg | Salicetum cinereae |
37Aa1 | Associatie van Fluweelbraam en Sleedoorn | Pruno-Rubetum vestiti |
37Aa2 | Associatie van Sleedoorn en Slankstekelige braam | Pruno-Rubetum elegantispinosi |
37Ab1 | Associatie van Sleedoorn en Eenstijlige meidoorn | Pruno-Crataegetum |
37Ac1 | Associatie van Duindoorn en Vlier | Hippophao-Sambucetum |
37Ac2 | Associatie van Duindoorn en Liguster | Hippophao-Ligustretum |
37Ac3 | Associatie van Wegedoorn en Eenstijlige meidoorn | Rhamno-Crataegetum |
37Ac4 | Associatie van rozen en Liguster | Pruno spinosae-Ligustretum |
37Ac5 | Associatie van Hazelaar en Purperorchis | Orchio-Cornetum |
38Aa1 | Bijvoet-ooibos | Artemisio-Salicetum albae |
38Aa2 | Gele lis-ooibos | Irido-Salicetum albae |
38Aa3 | Bittere veldkers-ooibos | Cardamino amarae-Salicetum albae |
39Aa1 | Moerasvaren-Elzenbroek | Thelypterido-Alnetum |
39Aa2 | Elzenzegge-Elzenbroek | Carici elongatae-Alnetum |
40Aa1 | Dophei-Berkenbroek | Erico-Betuletum pubescentis |
41Aa3 | Kussentjesmos-Dennenbos | Leucobryo-Pinetum |
42Aa1 | Berken-Eikenbos | Betulo-Quercetum roboris |
42Aa2 | Beuken-Zomereikenbos | Fago-Quercetum |
42Ab1 | Veldbies-Beukenbos | Luzulo luzuloidis-Fagetum |
43Aa1 | Abelen-Iepenbos | Violo odoratae-Ulmetum |
43Aa2 | Essen-Iepenbos | Fraxino-Ulmetum |
43Aa3 | Meidoorn-Berkenbos | Crataego-Betuletum pubescentis |
43Aa4 | Goudveil-Essenbos | Carici remotae-Fraxinetum |
43Aa5 | Vogelkers-Essenbos | Pruno-Fraxinetum |
43Ab1 | Eiken-Haagbeukenbos | Stellario-Carpinetum |
Kropaar kent talrijke vormen die een complex vormen. Het is niet gemakkelijk om hier eventueel ondersoorten in te onderscheiden. Dat wordt in de nieuwe Heukels flora (2020) voor twee ondersoorten gedaan en wel voor de ondersoort Gewone kropaar, Dactylis glomerata subsp. glomerata en de ondersoort IJle kropaar, Dactylis glomerata subsp. lobata.
Nog meer informatie over de ecologie van Kropaar en de relaties met andere organismen en het milieu is te vinden in Weeda, E.J. et al., (2003) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 5: 101.
Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 216. Of met de nieuwe 24ste druk van deze flora: Duistermaat, L. (2020) Heukels' Flora van Nederland: 265.
Een andere determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 287.
Uitspraak van de wetenschappelijke naam: Dáctylis glomeráta