Akkervergeet-mij-nietje is goed te herkennen aan enerzijds de standplaats, drogere zandige akkers, en anderzijds aan de lengte van de stelen onder de kelken van de uitgebloeide bloemen. De lengte van deze stelen is 2-3 maal de lengte van de kelk. Verder zijn de stelen recht en staan onder een hoek van 45 tot 60 graden af van de hoofdas van de bloeiwijze. De bloemen hebben een trechtervorm en zijn kleiner dan 5 mm.
Onder de eenjarige Vergeet-mij-nietjes is Akkervergeet-mij-nietje, Myosotis arvensis L., uit de Ruwbladigenfamilie, of Boraginaceae, de meest forse van de vier éénjarige soorten die we in onze flora kennen.
De plant is vrij dicht tot wollig behaard en de bloei begint later dan die van Ruw, Stijf en Veelkleurig vergeet-mij-nietje, namelijk pas in de loop van mei. De beharing op de kelkbladen is in de bovenste helft afstaand en in de onderste helft hebben de haren een haakvormig uiteinde. Dit is goed te zien met een loep. Stengel en bladeren zijn eveneens afstaand behaard.
Het langwerpige tot spatelvormige blad is vaak wat gewelfd en omgerold. De bloeiwijze bestaat uit de typische schicht. De schichten zijn onbebladerd en nemen tegen het eind van de bloei de helft of minder van de hoogte van de plant in. De bloemkroon is minder dan een halve cm in doorsnede en heeft een schotelvormige verdiepte zoom. Als je de vergroeide bloemkroon opent zie je de op de bloemkroonbuis ingeplante meeldraden met hun helmknoppen en de keelschubben. Deze laatste sluiten de bloemopening min of meer af.
De bloemen worden onder meer bezocht door vliegen en na bestuiving en bevruchting ontwikkelt zich het nootje dat in de kelk opgesloten blijft. We noemen de vrucht met de eromheen staande kelk de vruchtkelk. De stelen van de vruchtkelken staan schuin af onder een hoek van 45-60 graden; ze zijn recht en twee à driemaal zolang als de kelk die de vrucht omsluit. De vruchtkelk is bekervormig en tot de helft gespleten met rechtopstaande of iets uiteenwijkende slippen.
Akkervergeet-mij-nietje groeit op droge zandige plaatsen, zoals akkers.
MM_130923
Het oorspronkelijke verspreidingsgebied van Akkervergeet-mij-nietje is de gematigde zone van Europa en Azië. Inmiddels is het ook ingevoerd in Noord-Amerika. Het is een algemene soort van open, zandige, droge tot licht vochtige en zonnige tot licht beschaduwde standplaatsen zoals onze akkers. Zoals in Schaminée, J. et al. (2010) Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland is beschreven, is het een kensoort van
30 Klasse der Akkergemeenschappen
30Aa1 Stoppelleeuwenbekjes-associatie
30Aa2 Nachtkoekoeksbloem-associatie
30Ba2 Associatie van de Ruige klaproos
Akkervergeet-mij-nietje verdraagt bemesting en gewaswisseling goed. In zowel winter- als zomergraanakkers doet de soort het goed. Maar de toename van Maïsakkers die vaak in de plaats komen van graanakkers, doet de soort minder goed. Wel tref je de soort nog aan langs grasvelden in tuinen en plantsoenen, en ook wel op afgravingen en braakliggend land. In de duinen staat het op humusrijke grond en als er kalk in de bodem zit, zoals in Zuid-Limburg en aangrenzende gebieden in België staat de soort ook wel aan de rand van struikgewas, op kapvlakten en in lichte loofbossen.
Voor meer uitgebreide informatie over de relaties met andere organismen, het milieu en de ecologie van Akervergeet-mij-nietje verwijzen wij naar Weeda, E.J. et al., (1988) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 3: 135.
Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 471. Of met de nieuwe 24ste druk van deze flora: Duistermaat, L. (2020) Heukels' Flora van Nederland: 590.
Een andere gemakkelijke determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 846. In deze flora luidt de Nederlandse naam Middelst vergeet-mij-nietje.
Uitspraak (accenten) van de wetenschappelijke naam: Myosótis arvénsis.
