Video Determinatie

Watermunt - Mentha aquatica

Het hele jaar door is de frisse geur van pepermunt herkenbaar die verspreid wordt door de algemeen in natte gebieden voorkomende Watermunt, Mentha aquatica. Langs oevers tot beneden de gemiddelde waterstand handhaaft zich deze plantensoort die tijdens de zomer bloeit met lila kleurige bolvormige bloeiwijzen waarin de kleine bijna regelmatige bloemen zeer dicht in schijnkransen op elkaar gedrongen staan.

Klik op een foto voor kenmerk met uitleg:
Verspreidingskaart
Ecologische parameters

Watermunt, Mentha aquatica L., uit de Lipbloemenfamilie valt op doordat de overblijvende plant vaak grotere vlakken bezet en een sterke pepermuntgeur heeft.

De bloeiwijze bestaat vaak uit een eindelingse bol die groter is dan de een of twee lager geplaatste schijnkransen in de oksels van de bovenste schutbladeren. Soms ontbreekt de bolvormige bloeiwijze aan de top. De kleur van de bloemen is roodachtig lila. De kelk is buisvormig tot 4-5 mm lang en heeft vijf lancetvormige tanden, die langer zijn dan breed. De kroonbladen zijn erg op elkaar gelijkend, waardoor het typische tweezijdig symmetrische karakter dat lipbloemen normaal te zien geven, moeilijk te zien is. Dit effect wordt nog versterkt doordat aan het 'bovenste' kroonblad moeilijk te zien is dat het in feite een uit twee kroonbladen samengesteld blad is. De vier meeldraden steken buiten de trechtervormige kroonbuis uit net als de ene stijl met twee stempels. Bestuiving geschiedt door over de bloeiwijze rondscharrelende insecten en is veel minder specifiek dan wat we normaal zien bij de tweezijdig symmetrische lipbloemen.

De kruisgewijs geplaatste bladeren zijn eirond tot langwerpig en de bladrand is gezaagd tot gekarteld. Ze zijn kort gesteeld en boven in de plant zelfs vrijwel zittend. De kleur kan wat paars aangelopen zijn. De vierkante, rechtopstaande stengel is behaard. Zowel bovengronds als ondergronds hebben de stengels en wortels grote uitlopers, waarmee de planten grote oppervlakten kunnen bezetten en zich vegetatief uitbreiden. In de winterperiode kunnen zelfs uitlopers in het water te vinden zijn. Niet bloeiende planten in het voorjaar en de winter vallen ook op door de frisse pepermuntgeur, waarin menthol een hoofdrol speelt.

Watermunt staat op vochtige, soms zelfs brakke bodems. Je vindt de algemeen voorkomende plant langs waterkanten en sloten, in moerassen en in licht loofbossen, in natte duinvalleien en in riet- en blauwgraslanden.

MM_120920

Hoofdgroep:
Plantenfamilie:
Plantengeslacht:
Munt - Mentha
Plantvorm:
oeverplant
Plantgrootte:
0.30 - 0.90 meter
Bloeiperiode:
Bloemkleur:
lila
Bloeiwijze:
schijnkrans
Bloemvormen:
tweezijdig symmetrisch, tweelippig
Bloemtype:
tweeslachtig
Bloembladen:
5 kelktanden, 5 vergroeide kroonbladen
Meeldraden:
4 meeldraden
Vruchtbeginsel:
bovenstandig
Stijlen:
1
Stempels:
2
Vrucht:
splitvrucht
Zaden:
-
Stengel:
vierkantig
Schors:
-
Bladstanden:
tegenoverstaand, kruisgewijs
Bladvormen:
eirond, langwerpig, ovaal
Bladrand:
gezaagd
Ondergrondse delen:
wortelstok, ondergrondse uitlopers
Plantengemeenschappen:

Het verspreidingsgebied of areaal van Watermunt omvat de gematigde streken van Europa, West- en Midden-Azië, Noord-, Oost- en Zuid-Afrika. Door de mens is zij ingevoerd in Australië en Noord-Amerika waar ze intussen volledig is ingeburgerd. In de Benelux is het een van de meest algemene oeverplanten, bijzonder goed aangepast aan natte standplaatsen. Dat is ook goed terug te vinden in Schaminée, J. et al. (2010) Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland, waar een aantal plantengemeenschappen wordt beschreven waarin watermunt een belangrijke functie heeft, zoals in

4Ab2 Associatie van Stekelharig kransblad

6Ac4 Associatie van Waterpunge en Oeverkruid

8Ba Waterscheerling-verbond

8Bb Riet-verbond

9 Klasse der Kleine zeggen

20Ab4 Associatie van Wintergroen en Kruipbrem

De plantensoort 'Watermunt' komt voor in de volgende plantenassociaties:

In de vegetatiezonering langs oevers daalt Watermunt verder naar beneden af dan soorten als Wolfspoot en Moerasandoorn. In zoetwatergetijdengebied staat ze op plaatsen die bij elke vloed onderlopen. Ook in grienden is ze te vinden in de ondergroei. Watermunt dringt gemakkelijk binnen in vegetaties van Mattenbies, Lisdodden en Heen. In Rietvegetaties, die wat hogerop langs oevers staan is het voorkomen van Watermunt veel minder overdadig.

De sterke geur van muntsoorten bemerk je niet alleen als je door een gebied wandelt en daarbij de planten wat kneust, maar ook als je de planten tussen twee vingers wrijft. Het is een goed kenmerk voor muntsoorten.

Uitgebreide informatie over de ecologie van de Watermunt en zijn relaties met andere organismen en omgeving is te vinden in Weeda, E.J. et al., (1988) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 3: 179.

Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 512. Of met de nieuwe 24ste druk van deze flora: Duistermaat, L. (2020) Heukels' Flora van Nederland: 622.

Een andere determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 911.

Uitspraak van de wetenschappelijke naam: Méntha aquática

In het Duitse spraakgebied: Wasser-Minze, Lippenblütengewächse.