Langs plassen, rivieroevers, verlaten rivierarmen, beken, kleiputten en natte duinvaleien zijn vaak ruige begroeiingen zichtbaar van een groot gewas uit de familie van de Cypergrassen, de Scherpe zegge, Carex acuta. Vooral bij wat winderig weer, zie je de wuivende vegetatie die als de onderkanten van de bladeren naar boven geblazen worden, blauwgroen van kleur is en bij terugwiegen een heldergroene kleur heeft als gevolg van de kleur van de bovenkant van de lange lijnvormige tot een cm brede bladeren. Als je dan de planten aanvoelt zijn deze heel scherp; je kunt je door hun scherpe stengelkanten en bladeren gemakkelijk verwonden.
Scherpe zegge, Carex acuta L., is een hoge plant met lage, kruipende en vertakte wortelstokken. Uit die wortelstokken komen niet bloeiende scheuten en bloeiende stengels te voorschijn. De stengels zijn scherp driekantig en zo'n 3 mm dik. De randen zijn ruw en als je erover wrijft kun je je vingers snel openhalen.
De stengels kunnen tot 1,5 m hoog worden. Het bovenste kwart bestaat uit de bloeiwijze.
De bovenste aren zijn de mannelijk bloeiende aren. Meestal zijn er 2-4. De eenvoudige bloemen hebben alleen een schutblad en meeldraden. De vrouwelijk bloeiende aren, meestal 2-5, staan onder de mannelijke aren. Ze zijn groter dan 2 cm. In de aren met vrouwelijke bloemen zie je dat de eenvoudige bloemetjes twee stempels hebben. De nootjes die in het urntje ontstaan zijn dan ook min of meer plat of lensvormig. De afgeplatte urntjes zijn 2-3 mm lang; ze zijn geelgroen of bruinachtig van kleur.
Scherpe zegge is een gemakkelijk te herkennen soort uit het grote Zeggegeslacht met zijn tientallen soorten. Ze is algemeen langs waterkanten van rivieren en plassen, op plaatsen die in de winter een paar maanden onder water staan en waar in de rest van het jaar het grondwater maar een paar decimeter onder het maaiveld staat, in natte graslanden in zeggemoerassen en natte loofbossen. Op de Waddeneilanden, in zeekleigebieden, in hooggelegen zandstreken en in Zuid-Limburg is de soort tamelijk zeldzaam.
MM_111127 bijgewerkt 180812
Het verspreidingsgebied of areaal van Scherpe zegge is tamelijk grrot en bevindt zich op het noordelijk halfrond in Europa, West- en Noord-Azië en het Atlasgebied. UItgezonderd zijn de meest noordwestelijke en meest zuidelijke delen van Europa. In onze contreien is ze algemeen langs rivieren, plassen, moerassen en natte loofbossen. In Schaminée, J. et al. (2010) Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland, wordt een plantengemeenschap beschreven waarvan Scherpe zegge een kensoort is:
08Bc2: Associatie van Scherpe zegge
Vanwege de uitgebreide diep doordringende wortelstokken waarmee Scherpe zegge zich stevig verankert wordt de soort wel aangeplant als oeverbeschoeiing langs plassen en kanalen. Er dient dan niet gemaaid te worden, want daardoor gaat de vitaliteit van de soort achteruit. Een eerste teken is dat ze dan niet meer tot bloei komt.
In Weeda, E.J. et al., (2003) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 5: 311 is aanvullende en uitgebreide informatie te vinden over de ecologie en de relaties met andere organismen en het milieu.
Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 164. Of met de nieuwe 24ste druk van deze flora: Duistermaat, L. (2020) Heukels' Flora van Nederland: 176.
Een andere determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) : Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 246.
Uitspraak van de wetenschappelijke naam: Cárex acúta
