Tot de beeldbepalende bomen in ons landschap behoort zonder twijfel de Schietwilg, Salix alba L., uit de Wilgenfamilie. We kennen deze boom in twee vormen, als gewone hoog opschietende boom, of als knotwilg.

Als hoge boom in de Wilgenvloedbossen of als alleenstaande (=solitaire) boom bereikt de Schietwilg een hoogte van 20 meter. De jonge wilg vorm in eerste instantie een penwortel, die naarmate de tijd verstrijkt uitgroeit tot een hartwortelstelsel, waarbij niet alleen wortels zich in de diepte ontwikkelen, maar ook in zijdelingse richting. Opvallend is vaak ook de grote hoeveelheid wortelopslag die zich aan de voet van de boom kan vormen. Het is een snelle groeier, die veel zacht en licht maar toch taai hout vormt. De schors van deze wilgensoort is gegroefd en grijs van kleur. Er kunnen veel epifitische mossen en korstmossen op de schors voorkomen. De takken staan in een nogal scherpe hoek omhoog af van de stam, waardoor de kroon van een Schietwilg tamelijk smal is. Jonge twijgen zijn geel tot rood van kleur en aanvankelijk behaard. Ze zijn niet gemakkelijk af te breken.

De bladeren staan verspreid aan de takken en twijgen. Ze hebben een wigvormige voet die overgaat in een steel. De top van de langwerpige tot lancetvormige bladeren is toegespitst, waarbij de spits wat uitgerekt lijkt te zijn. De grootste breedte van het blad vind je in het midden. De rand is fijn gezaagd, maar niet omgerold, zoals bij de Katwilg. De kleur is donkergroen, vooral aan de bovenkant. Boven- en onderkant van de bladeren is aanvankelijk dicht, zilverig behaard. Daardoor heeft een Schietwilg in de verte een zilverige glans. Deze wordt in de loop van de tijd wel minder, doordat de beharing, vooral aan de bovenkant verdwijnt. Onderaan de bladschijf op de overgang naar de steel staan twee kleine klieren. Steunblaadjes komen niet voor.

Ongeveer tegelijk met het ontluiken van de bladeren in april komen uit andere eenschubbige knoppen de wat langwerpige katjes tevoorschijn, met een paar bladeren. Let wel, omdat het een tweehuizige plantensoort is, zie aan één en dezelfde boom of alleen katjes met meeldraadbloemen of alleen katjes met stamperbloemen. Alle bloemen zijn heel eenvoudig en bestaan uit een bladschub en een honingklier met twee meeldraden met gele helmknoppen of een bovenstandig vruchtbeginsel met een stamper die in tweeën splitst waarop ieder twee stempels voorkomen. Bestuiving geschiedt door insecten, met name bijen, maar ook wel door de wind. Na bestuiving en bevruchting groeien de bovenstandige vruchtbeginsels uit tot flesvormige doosvruchten, die bij rijpheid openspringen en dan de zwarte zaden met haarkuif vrijgeven. Deze zaden kunnen aan hun pluizige haarkuif door de wind worden meegenomen en zweven dan over grote afstand voor ze als een soort zomersneeuw op de grond neerdwarrelen. Het zaad komt door de kuif rechtop op de bodem neer en kan dan als de omstandigheden dat toelaten snel kiemen. Daardoor kan een open gevallen stuk vochtige grond snel gekoloniseerd worden door deze pioniersoort.

GBMM_130930