In de lente herken je in graslanden en bermen de opvallende hemelsblauwe in verhouding grote bloemen van de Gewone ereprijs, Verónica chamáedrys. De bloemen staan in trossen boven in de rechtopstaande tot opstijgende planten. De behaarde bladeren staan tegenover elkaar en hebben geen tot maar een heel korte minder dan 6 mm lange steel. Ze zijn behaard net als de stengels, die meestal twee rijen haren hebben.
In de lente valt in onze graslanden en bermen en soms in lichte loofbossen het hemelsblauwe tamelijk groot en daardoor opvallende bloemetje van de Gewone ereprijs, Veronica chamaedrys L., uit de Weegbreefamilie, of Plantaginaceae, op.
Het zijn vrij forse, meerjarige planten met relatief grote bloemen, zeker voor een ereprijs. Ze overwinteren met liggende en kruipende stengels die wortelen op de knopen, zogenaamde internodiën stengels of stolonen. In het vroege voorjaar groeien hier de stengels uit die rechtopstaand of opstijgend zijn. Meestal hebben ze twee rijen van dichte beharing op de stengel, maar soms zijn de stengels geheel behaard en dan valt op dat er twee rijvormige verdichtingen van haren op de stengels te zien zijn.
Ook de eironde tot elliptische bladeren zijn behaard en de bladsteel is kort tot hoogstens 6 mm lang. De stengelbladeren staan tegenover elkaar, maar in de trosvormige bloeiwijze staan de schutbladen met in de oksels de bloemen verspreid. De stengelbladeren zijn vrij diep gekarteld tot gezaagd.
De hemelsblauwe bloemkroon is tweezijdig symmetrisch en het bovenste blad is groter dan het onderste; de kroonbladen zijn donker geaderd, maar onder in de keel wit. De kelk is vierslippig en als het vruchtbeginsel met een stijl na bevruchting uitgroeit tot de hartvormige dichtbehaarde doosvrucht is deze kleiner dan de dicht behaarde kelkslippen.
In Nederland en België vind je Gewone ereprijs bijna overal in graslanden, bermen en zomen, soms ook tegen struweelranden en op lichte plekken in loofbossen, maar ze ontbreekt op de Waddeneilanden en in de poldergebieden.
MM_120617
Gewone ereprijs is een zeer algemene soort in Europa met uitzondering van het zuiden. Verder strekt het areaal zich oostwaarts uit tot Centraal Azië. In Noord-Amerika is de plantensoort vanuit Europa ingevoerd. Schaminée, J. et al. (2010) Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland beschrijven Gewone ereprijs als een soort uit de
33Aa3 Kruisbladwalstro-associatie
Gewone ereprijs hoort tot de orde der Lamiales. Het bovenste brede kroonblad vertegenwoordigt in dit opzicht de twee-bladige bovenlip, zoals we die kennen bij de Dovenetels.
Voor meer uitgebreide informatie over de relaties met andere organismen, het milieu en de ecologie van Gewone ereprijs verwijzen wij naar Weeda, E.J. et al., (1988) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 3: 215.
Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 540. Of met de nieuwe 24ste druk van deze flora: Duistermaat, L. (2020) Heukels' Flora van Nederland: 659.
Een andere determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 874.
Uitspraak van de wetenschappelijke naam: Verónica chamáedrys.
