Zachte duizendknoop, Persicaria mitis, lijkt erg veel op Kleine duizendknoop en Waterpeper. Hij is van de laatste soort te onderscheiden doordat Zachte duizendknoop geen op pepersmaak lijkende prikkeling geeft als je een doorgescheurd blad tegen je tongpunt houdt. Van Kleine duizendknoop is hij moeilijker te onderscheiden, maar de bladeren hebben een duidelijke ellipsvorm en geen over een behoorlijke lengte parallel lopende bladranden. De kleine witte tot donkerroze bloemen zijn vier- of vijftallig en ze staan in dunne aren van 3 tot 5 cm lengte
Een eenjarige plantensoort uit de Duizendknoopfamilie, of Polygonaceae, is Zachte duizendknoop, Persicaria mitis (Schrank) Assenov. Soms wordt nog de vroegere wetenschappelijke geslachtsnaam Polygonum mite gebruikt.
De planten hebben rechtopstaande stengels, die steviger zijn dan die van Kleine duizendknoop, waardoor de hoogte die de planten bereiken meer dan een halve meter kan bedragen. De verspreid staande, donkergroene bladeren zijn het breedst in het midden van het blad en de bladranden lopen langzaam zowel naar de voet als de top in een punt uit. De elliptische tot langwerpige bladeren zijn daarbij 3-6 maal zo lang als breed. De zijnerven zijn duidelijk te zien, eveneens een onderscheid met Kleine duizendknoop. Zowel aan de onder- als aan de bovenkant is de middennerf met haren bezet; de zijnerven ook aan de onderkant.
De stengel is op de aanhechtingsplaats van het blad, de knoop, omgeven door een behaard tuitje met daarboven uitstekend langere vrije haren, die aan het tuitje zitten, waardoor dit duidelijk gewimperd is. Deze wimpers zijn langer dan bij Waterpeper.
De stengel eindigt in een tamelijk korte bloeiwijze die veel op een aar lijkt, die in het onderste deel onderbroken is; daarbij buigt de bloeiwijze, 3 tot 5 cm lang, voorover en staat niet echt rechtop. De kleine regelmatige bloemen hebben een bloemdek dat bestaat uit 4 of 5 bloemdekbladen. Deze zijn wit tot donkerroze. Na bestuiving door insecten die nectar verzamelen in de bloemen groeit het bovenstandig vruchtbeginsel uit tot een nootje van 3 tot 4 mm. Het is zwart van kleur en glanst. Dit onderscheidt de Zachte duizendknoop van de Kleine duizendknoop die kleinere nootjes heeft van rond de 2,5 mm groot.
De plant kiemt in het vroege voorjaar op open, natte en tamelijk stikstofrijke plaatsen, zoals aan slootkanten en langs zijarmen van rivieren en verder kun j haar ook aantreffen op natte en open zandgrond. Ze bloeit in de zomer en herfst en maakt aldus in een seizoen de levenscyclus rond; het is een echte zomerannuel.
MM_241003
Zachte duizendknoop komt voor van de Britse eilanden via het midden en zuidoosten van Europa tot in Klein-Azië. Hij staat vaak samen met Waterpeper, waarbij beide soorten op afwisselende plekken kunnen staan aan slootkanten en aan rivieren. ook in drinkpoelen en op vochtige voormalige akkers vind je Zacht duizendknoop.
Vaak wordt Zachte duizendknoop verward met andere Duizendknopen, vooral Kleine duizendknoop en Waterpeper. Deze laatste heeft als goed kenmerk de pepersmaak als je een doorgescheurd blad tegen je tong houdt.
Meer informatie over de ecologie van Zachte duizendknoop en de relaties met andere organismen en het milieu is te vinden in Weeda, E.J. et al., (1985) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 1: 141
Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 272. Of met de nieuwste druk van deze flora: Duistermaat, H(Leni). (2020) Heukels' Flora van Nederland, 24ste druk: 544.
Een andere gemakkelijke determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 408.
Uitspraak (accenten) van de wetenschappelijke naam: Persicária mítis
