Video Determinatie

Watermuur - Stellaria aquatica

Op schaduwrijke, vochtige plekken in bossen en langs beken, en in ruigten langs rivieren en sloten kun je de Watermuur, Stellaria aquatica, vinden. De plant lijkt sterk op de Bosmuur, maar heeft vijf stijlen in de bloemen met ogenschijnlijk 10 kroonbladen. Ogenschijnlijk 10, omdat de vijf kroonbladen bijna tot helemaal onderaan zijn gespleten. De eironde en spits toelopende bladeren zijn tamelijk groot en bijna allemaal zittend tegen over elkaar. Alleen onderaan de over andere planten liggende stengels hebben de bladeren soms een bladsteel.

Klik op een foto voor kenmerk met uitleg:
Verspreidingskaart
Ecologische parameters

Een erg veel op Bosmuur lijkende plant uit de Anjerfamilie is Watermuur, Stellaria aquatica (L.) Scop.. De plant werd ook wel als Myosoton aquaticum (L.) Moench. benoemd.

De Watermuur heeft als enige soort in het geslacht Muur, waarvan de andere soorten allemaal drie stijlen hebben, vijf stijlen en ook de doosvrucht springt open met vijf kleppen. In dat laatste opzicht is er ook verwantschap met het geslacht Hoornbloem.

Watermuur is een eenjarige of overblijvende plantensoort. De plant heeft stengels die vierkantig zijn. Ook dit is een onderscheidend kenmerk ten opzichte van de Bosmuur. De plant vormt soms lange stengels, maar doordat ze erg slap zijn liggen ze vaak over andere planten in de begroeiing heen. De stengels zijn naarmate je naar boven toe gaat steeds sterker bezet met klierharen. Aan de stengels staan de tegenoverstaande bladeren meestal zonder steel zittend. Alleen onderaan de stengels kunnen de bladeren soms gesteeld zijn. Het zijn tamelijk grote eironde tot langwerpige bladeren, die groen van kleur zijn aan beide zijden. De voet van de bladeren is hartvormig.

Watermuur heeft een bloeiwijze die bestaat uit een bijscherm. De vijftallige bloemen zijn tamelijk groot. De kroonbladen zijn tot helemaal aan de voet ingesneden, zodat het aantal kroonbladen tien lijkt te zijn. De kelkbladen zijn kleiner dan de kroonbladen. Binnen de bloem staan vijf stijlen op het bovenstandig vruchtbeginsel. De schutbladeren onder elke bloem zijn kruidachtig.

Het is een soort die je vindt op natte tot vochtige stikstofrijke bodems aan waterkanten in loofbossen en langs heggen.

MM_140118, gewijzigd 200311

Hoofdgroep:
Plantenfamilie:
Plantengeslacht:
Muur - Stellaria
Plantvorm:
kruid
Plantgrootte:
0.30 - 1.20 meter
Bloeiperiode:
Bloemkleur:
wit
Bloeiwijze:
bijscherm
Bloemvormen:
vijftallig, regelmatig
Bloemtype:
tweeslachtig
Bloembladen:
5 kelkbladen, 5 kroonbladen
Meeldraden:
10 meeldraden
Vruchtbeginsel:
bovenstandig
Stijlen:
5
Stempels:
5
Vrucht:
doosvrucht
Zaden:
-
Stengels:
vierkantig, behaard, liggend
Schors:
-
Bladstand:
tegenoverstaand
Bladvormen:
eirond, langwerpig, elliptisch, hartvormig
Bladrand:
gaaf
Ondergronds deel:
hoofd- en bijwortels
Plantengemeenschappen:

Het areaal of verspreidingsgebied van Watermuur wordt gevormd door de gematigde streken van Europa en Azië. De standplaats van Watermuur is aan waterkanten, in lichte loofbossen, langs heggen; het zijn natte en stikstofrijke plaatsen. De soort kan niet tegen uitdrogen. Je vindt haar in ruigten langs oevers van rivieren en sloten, bijvoorbeeld ook langs sloten waarin mest- of rioolwater, dus zeer eutroof water, doorheen gestroomd heeft.

De plantensoort 'Watermuur' komt voor in de volgende plantenassociaties:

De gelijkenis van Watermuur met Bosmuur is groot, afgezien van het feit dat er vijf (en geen drie) stijlen zijn. In de nieuwe Heukels'Flora van Nederland heeft men daarom de Watermuur als apart geslacht geschrapt en weer ondergebracht bij het geslacht Muur. De standplaats van beide soorten, vooral als het om de vochtige plekken in lichte loofbossen gaat, komt nauw overeen. Het onderscheid in aantal stijlen, vijf voor de Watermuur en drie voor de Bosmuur, geeft echter uitsluitsel om welke van de twee soorten het precies gaat.

Meer informatie over de ecologie van de Watermuur en de relaties met andere organismen en het milieu is te vinden in Weeda, E.J. et al., (1985) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 1: 193-194.

Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 287.

In de nieuwe uitgaven van deze flora luidt de wetenschappelijke naam van de Watermuur Stellaria aquatica; zie Duistermaat, L. (2020) Heukels'Flora van Nederland, 24ste druk: 522.

Een andere determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 449. In deze flora wordt de wetenschappelijke naam Myosoton aquaticum gebruikt.

Uitspraak (accenten) van de wetenschappelijke naam: Stellária aquática.