Door zijn witte kroonbladen, die geaderd zijn, valt Parnassia, Parnassia palustris L., uit de Parnassiafamilie direct op in de graslanden of heides waarin dit meerjarige kruid staat.

Ieder voorjaar komen uit de ondergrondse delen waarin reservevoedsel wordt opgeslagen de bovengrondse delen van de plant tevoorschijn. Er ontwikkelen zich een paar wortelstandige bladeren die langgesteeld zijn. De vorm van de bladschijven is eirond met meestal een hartvormige voet. Uit de ondergrondse delen ontwikkelt zich ook een kantige stengel. Aan deze stengel, ongeveer halverwege of iets onder de helft, ontwikkelt zich één enkel ongesteeld blad. Dit min of meer driehoekige blad heeft eveneens een hartvormige voet. De beide lobben van de voet zijn vrijwel stengelomvattend.

Aan de top van de stengel ontstaat de alleenstaande bloem. In volle bloei zijn de vijf roomwitte kroonbladen goed te zien. Deze hebben opvallende aderen, die soms een beetje groenig kleuren. Er zijn ook vijf kleinere kelkbladen. Deze kelkbladen zijn als je er goed naar kijkt niet allemaal even groot. Alle bloembladen zijn los, dus niet vergroeid. Binnen de bloem staat een vierhokkig vruchtbeginsel. Om het vruchtbeginsel staat een krans van vijf functionele meeldraden. Er is een tweede krans van vijf niet-functionele meeldraden die afwisselend staan met de echte meeldraden. De niet echte meeldraden zijn min of meer kandelaberachtig, of als vingers van een hand uitgegroeid, en hebben aan de toppen goudgeel gekleurde knoppen. Deze dienen om insecten, vooral vliegen, aan te lokken. Ze lijken vochtig, maar zijn droog en bevatten geen nectar; aan de voet van deze honingtoestellen of staminodia, zoals deze andersgevormde meeldraden ook wel genoemd worden, vinden bezoekers toch een beloning in de vorm van nectar. Ze zorgen wel voor bevruchting door een reeks van bloemen na elkaar te bezoeken. De functionele meeldraden rijpen na elkaar en buigen één voor één naar het midden van de bloem tot boven de niet-ontvankelijke stempels. Pas nadat alle vijf de meeldraden deze beweging gemaakt hebben en pollen hebben afgegeven aan de bezoekers, rijpen de vier stempels, die direct zonder stijl op het vierhokkig vruchtbeginsel staan, uit en worden ontvankelijk voor stuifmeel of pollen. Dit unieke mechanisme zorgt ervoor dat er kruisbestuiving optreedt.

Na bevruchting groeit het bovenstandig vruchtbeginsel uit tot een doosvrucht die met vier tanden opent. Het zaad is zo fijn als stof en wordt dan door de wind verspreid.

Parnassia groeit op natte soms kalkbevattende zandige bodems in bijvoorbeeld duinvalleien, maar ook in blauwgraslanden, trilvenen en in vochtige heide op leem. Zelfs kan de soort gevonden worden op bovenrand van krijthellingen, en wel in de heideachtige begroeiing die daar te vinden is boven de kalkgraslanden.

MM_150428