Boekbespreking door bioloog Maurice Martens
In 2017 heeft een ingrijpende revisie plaatsgevonden van het standaardwerk ‘De vegetatie van Nederland’. Deze revisie is mede gebaseerd op veel vegetatiekundig onderzoek dat heeft plaatsgevonden sinds de eerste uitgave van de Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland, die in 2010 het licht zag. Het is dan ook goed om deze nieuwe 3e druk van de veldgids eens te vergelijken met de eerste druk uit 2010.
De hiervoor genoemde ingrijpende revisie van het grote standaardwerk heeft gevolgen gekregen voor de handzame 3e druk van de Veldgids.
Allereerst valt op dat het aantal Klassen waarin onze Nederlandse vegetatie wordt ingedeeld met drie is toegenomen. Dit betreft enerzijds een meer verfijnde indeling van de Vloedmerkgemeenschappen, die in 2010 ondergebracht waren in één Klasse, en nu met onze betere kennis sindsdien zijn ondergebracht in twee Klassen, namelijk Vloedmerkgemeenschappen op zeedijken en rolkeistranden, en Vloedmerkgemeenschappen op zand en slik. De eerste van deze twee Klassen is een nieuwe Klasse, met één plantengemeenschap op de tamelijk kale, stenige plaatsen van onze kustweringen; deze vegetatie werd eertijds nog niet separaat als Associatie en Klasse erkend en onderscheiden.
De twee andere nieuwe Klassen zijn Klassen die tot de struwelen behoren, namelijk de Klasse van Brem- en Gaspeldoornstruwelen en de Klasse van Kruipwilg- en Duindoornstruwelen, met daardoor ook een aantal nieuw beschreven en te onderscheiden associaties of plantengemeenschappen.
Ook is op basis van het verder uitgebreid onderzoek een aantal associaties uit de eerste druk uitgesplitst in wat meer associaties en al met al heeft dat ertoe geleid dat in deze 3e gereviseerde druk 25 meer plantengemeenschappen beschreven zijn dan in de uitgave van 2010. Om helder in de codering aan te geven dat het om een Veldgids gaat die op de ingrijpende revisie is gebaseerd is de codering van de gemeenschappen nu voorzien van een beginletter ‘r’.
Een ander belangrijk en positief gegeven is dat het nog steeds lopend en inmiddels veel uitgebreider veldonderzoek in ons land ertoe heeft geleid dat op menig verspreidingskaartje van de behandelde associatie of plantengemeenschap het aantal 5x5 kilometerhokken groter is dan in de Veldgids van 2010. Dat is niet alleen een teken van het meer geïntensiveerde onderzoek en de toegenomen geregistreerde waarnemingen, maar ook een teken dat de verscheidenheid aan plantengemeenschappen is toegenomen.
De nieuwste druk van deze Veldgids is dan ook aan te bevelen voor gebruik door eenieder die zich met onze natuur en het landschap bezig houdt op welke wijze dan ook, beroepsmatig of vanuit kennisverbreding en -verdieping, waaraan nog steeds een grote behoefte bestaat. Jammer is tenslotte, dat het, om een aantal in de inleiding goed omschreven redenen, niet gelukt is om de plantennamen aan te passen aan de nieuwste, 24ste druk van Heukels Flora van Nederland uit 2020. Dat kan bij een volgende herziening en druk van de handige Veldgids alsnog gebeuren.
Joop Schaminée, Rense Haveman, Stephan Hennekens, Marcel Horsthuis, John Janssen, Iris de Ronde, Nina Smits en Karlè Sýkora:Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland, KNNV Uitgeverij, 2022, 3e druk.
Verkrijgbaar in de boekhandel en via onze partner KNNV uitgeverij
Geplaatst op 6 januari 2023 en bijgewerkt op 13 maart 2023