Op droge zandgronden komt een blauw bloeiende soort voor met fijne bloemen in een hoofdjesachtige bloeiwijze. Het is Zandblauwtje, Jasione montana. Tijdens de bloei vallen de pollen met de hemelsblauwe bloemen direct op de droge zandbodem op.
In onze droge graslanden in de duinen, maar ook heiden en ruderale terreinen, zoals spoorwegemplacementen, kun je naast typische grassen als Buntgras pollen aantreffen van Zandblauwtje, Jasione montana L., uit de Klokjesfamilie of Campanulaceae.
In de pollen staat een flink aantal stengels min of meer recht bij elkaar. Aan de voet van de stengels zitten verspreid staande omgekeerd eironde bladeren, maar naar boven toe zijn de bladeren lijn-lancetvormig. Ze hebben een gave tot gegolfde bladrand. De bladeren en het onderste deel van de stengels zijn behaard. Het bovenste deel van de stengel is niet bebladerd en kaal.
De holle stengels eindigen in hoofdjes met veel blauwe bloemen. Iedere bloem heeft een onderstandig vruchtbeginsel. Daarop staat een vergroeidbladige kelk met vijf kleine kelkslippen. De vijf blauwe kroonbladen zijn aan de benedenzijde vergroeid, maar verder zijn de blauwe kroonslippen vrij. De priemvormige helmdraden dragen helmknoppen die in het onderste gedeelte samenhangen en daardoor een kokertje vormen. Daartussen door groeit de stijl met de platte stempel omhoog.
De bloemen worden door insecten bezocht die zorg dragen voor de bestuiving en de bevruchting.
Zandblauwtje is te vinden op droge, kalkarme en zandige bodem.
MM_130809
Het areaal van Zandblauwtje omvat Europa tot ongeveer 60 graden noorderbreedte, Noord-Afrika en Klein-Azië.
Het is een soort van droge en zanderige graslanden in duinen en in de hogere delen van Nederland en bijvoorbeeld de Kempen in België. Ook op droge heidegronden kun je de soort eveneens vinden. Schaminée, J. et al. (2010) Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland, beschrijft de plantengemeenschappen waarvan Zandblauwtje deel uitmaakt als
14 Klasse der Droge graslanden op zandgrond
14Aa2 Duin-Buntgras-associatie
14Ba1 Vogelpootjes-associatie
Net als bij de Composieten vormen de helmhokken aanvankelijk een kokertje waartussen de stijl door omhoog komt. De stijl neemt dan een klompje stuifmeel of pollen mee. Insecten kunnen dit stuifmeel dan verzamelen.
Als u geïnteresseerd bent in meer uitgebreide gegevens over de ecologie van Zandblauwtje, de relaties met andere organismen en het milieu, dan vindt u dat in Weeda, E.J. et al., (1991) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 4: 20.
Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 584. Of met de nieuwe 24ste druk van deze flora: Duistermaat, L. (2020) Heukels' Flora van Nederland: 734.
Een andere determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 965.
Uitspraak (accenten) van de wetenschappelijke naam: Jasióne montána.
