Tot de Waterkaardefamilie of Hydrocharitaceae hoort de redelijk algemeen voorkomende meerjarige Kikkerbeet, Hydrocharis morsus-ranae L..

De tamelijk vlezig aandoende plant heeft cirkelronde bladeren met een hartvormige voet. Het nervensysteem van de bladeren is opmerkelijk. Er is een rechte hoofdnerf en er zijn vier rond gebogen zijnerven; de hoofdnerf heeft aan beide zijden, de zijnerven aan de kant van de bladvoet nog een reeks kleine zijnerven. Hierdoor ontstaat een netvormige structuur die zeer kenmerkend is voor de Kikkerbeet. Aan de voet van de bladsteel, daar waar die aan de drijvende wortels zitten, tref je twee steunblaadjes aan die relatief groot zijn. De wortels drijven in het water en hebben veel lange witte wortelharen.

Er zijn twee typen stengel te onderscheiden. Er zijn korte stengels waaraan de wortels en bladeren gehecht zijn en er zijn lange drijvende stengels, die ontspringen in de oksel van een bladsteel. Deze brengen in de zomer aan hun top een nieuwe korte stengel voort en hieraan ontstaat in de herfst een winterknop. Deze laatste zakt naar de bodem van de plas of sloot en overwintert in de modderige bodem.

Kikkerbeet vormt bloemen met een tamelijk lange steel die uit een schede tevoorschijn komen en boven het wateroppervlak uit steken. De bloemen zijn 2 tot 3 cm in doorsnee hebben drie witte kroonbladen, die aan de voet, we noemen dat de nagel van het kroonblad, geel zijn. Er zijn aan een plant aparte mannelijke en vrouwelijke bloemen te vinden; het is dus een eenhuizige plant. Ze zitten meestal ver van elkaar verwijderd en doordat de stengels gemakkelijk breken, lijkt het soms dat de twee typen bloemen op aparte planten zouden zitten. De vrouwelijke bloemen staan afzonderlijk in de oksel van een schede-achtig schutblad; ze hebben een onderstandig vruchtbeginsel met 6 stijlen, waarvan het stempel in tweeën gesplitst is. In deze vrouwelijke bloemen vind je echter wel onvruchtbare meeldraden, zogenaamde staminodia, die voor een deel als nectarklier fungeren. De mannelijk bloeiende bloemen staan met een klein aantal, meestal drie, bij elkaar in een bloeiwijze die in een schedevormige koker staat. Zo'n bloeiwijze heeft een steel en de bloemen hebben ieder binnen de bloeiwijze ook een steel. Er zijn vier kransen van telkens drie meeldraden, waarvan de buitenste zes inderdaad vruchtbaar zijn en pollen produceren, terwijl de zes binnenste een taak hebben die vergelijkbaar is met de staminodia in de vrouwelijke bloemen. Een bloem staat maar een dag open.

De bestuiving en bevruchting vindt plaats door insecten, zoals bladluizen en vliegjes, maar ook grotere zweefvliegen en bijen zijn op de bloemen aangetroffen. Treedt er bevruchting op dan kromt de steel van de bevruchte vrouwelijke bloem zich het water in. Het vruchtbeginsel ontwikkelt zich in anderhalve maand tot een bolvormige vrucht, met bolronde, 1 mm grote zaden. Deze zaden zitten binnen de besachtige vrucht in een gelei-achtige massa opgesloten.

MM_140324