Gespleten hennepnetel - Galeopsis bifida

Ten opzichte van de Gewone hennepnetel is de Gespleten hennepnetel, Galeopsis bifida, te herkennen aan de middelste slip van de onderlip. Deze is niet vierkant, maar meer lang dan breed, heeft geen rechte onderzijde, maar er is een duidelijke driehoekige insnijding midden halverwege de onderrand te zien en langs de onderrand is bij de roze-rode bloemen, een witte strook zichtbaar. De randen van de middenslip krullen bovendien naar onderen en de bovenlip heeft een meer gotische welving dan die van de Gewone hennepnetel, die meer rond is.

Klik op een foto voor kenmerk met uitleg:
Verspreidingskaart
Ecologische parameters

Naast de Gewone hennepnetel wordt de Gespleten hennepnetel, Galeopsis bifida Boenn., uit de Lipbloemenfamilie onderscheiden. De verschillen zijn niet erg groot tussen beide plantensoorten en vroeger werd de Gespleten hennepnetel dan ook als een ondersoort van de Gewone hennepnetel beschouwd.

Onderscheid tussen beide wordt gemaakt op grond van de volgende kenmerken. De beharing op de verdikking onder de knoop bestaat vooral uit naar beneden gerichte witte haren en minder uit klierharen op kussentjes.

De bloemkroon van Gespleten hennepnetel is slanker en smaller, wat vooral te zien is aan de meer smalle dan brede middenslip van de onderlip. Ook is in de rand van deze middelste slip een driehoekige insnijding te zien en de randen van de middenslip krullen naar achteren. Langs de onderrand is een duidelijke witte streep zichtbaar bij bloemen die roze-rood van kleur zijn.

Ook de bovenlip is smaller dan bij de Gewone hennepnetel en de bovenlip welft meer gotisch dan romaans.

De stengel is vierkant op doorsnede met een centrale holte en de hoeken van de stengel zijn scherp en niet afgerond.

De bodem is vochtig tot nat en stikstofrijk. Je vindt de soort op vochtige plekken in loofbos, op kapvlakten en in ruigten. Ook bij afvalhopen en langs waterkanten.

MM_130815

Hoofdgroep:
Plantenfamilie:
Plantengeslacht:
Hennepnetel - Galeopsis
Plantvorm:
kruid
Plantgrootte:
0.12 - 0.80 meter
Bloeiperiode:
Bloemkleuren:
wit, rood, roze
Bloeiwijze:
schijnkrans
Bloemvormen:
tweezijdig symmetrisch, tweelippig
Bloemtype:
tweeslachtig
Bloembladen:
5 kelktanden, 5 vergroeide kroonbladen
Meeldraden:
4 meeldraden
Vruchtbeginsel:
bovenstandig
Stijlen:
1
Stempels:
2
Vrucht:
splitvrucht
Zaden:
-
Stengels:
rechtopstaand, verdikt onder de knopen
Schors:
-
Bladstand:
tegenoverstaand en kruisgewijs
Bladvorm:
driehoekig
Bladranden:
gezaagd, gekarteld
Ondergronds deel:
hoofd- en bijwortels
Plantengemeenschappen:

Het areaal van Gespleten hennepnetel bestrijkt de gematigde en koele streken van het noordelijk halfrond. In Noord-Amerika en Nieuw-Zeland is de soort ingevoerd door menselijk toedoen. In Noordwest-Overijssel staat de soort optimaal in verruigend rietland in het veenplassengebied.

De plantensoort 'Gespleten hennepnetel' komt voor in de volgende plantenassociaties:

Voor meer uitgebreide informatie over de relaties met andere organismen, het milieu en de ecologie van Gespleten hennepnetel verwijzen wij naar Weeda, E.J. et al., (1988) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 3: 155-158.

Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 502. Of met de nieuwe 24ste druk van deze flora: Duistermaat, L. (2020) Heukels' Flora van Nederland: 611.

Een andere gemakkelijke determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 923.

Uitspraak (accenten) van de wetenschappelijke naam: Galeópsis bífida.