De associatie van Struikhei en Stekelbrem is een Heide plantengemeenschap die vooral bestaat uit dwergstruiken uit de Heidefamilie. In ons land komt heide van nature alleen langs de kust voor. De eertijds uitgestrekte heidevelden in het binnenland danken hun ontstaan en bestaan aan de eeuwenlange invloed van de mens. Hoewel veel heidegebieden door ontginning en bebossing zijn verdwenen, zijn de aan schrale omstandigheden aangepaste heidebegroeiingen nog steeds wijdverbreid aanwezig. In het eerste deel van de lente, vaak al vroeg in april, bloeit in onze heidevegetaties Stekelbrem.
De gemeenschap bestaat uit droge tot vochtige, relatief voedselarme begroeiingen op zandgronden met een podzolprofiel. De afbraak van organisch materiaal verloopt traag, waardoor een in dikte variabele humuslaag wordt gevormd. Het karakteristieke beeld van de uitgestrekte, in de nazomer paars gekleurde heidevelden bestaat vooral de typische vorm van de associatie, die tegenwoordig op veel plaatsen uiterst soortenarm is. Op vastgelegde stuifzanden, op leemhoudende zanden en op noordhellingen komen soortenrijkere vormen voor, die als subassociaties zijn beschreven.