Grote tijm of Thymus pulegioides L. is een overjarige, kruidachtige plant uit de Lipbloemenfamilie of Lamiaceae. Het is een inheemse, aan het onderste deel van de plant houtige chamaefyt van ongeveer 25 cm hoog. Vanwege het kleine voorkomen en de enigszins verhoute stengels wordt wel gesproken van een dwerg-(half)struik. Chamaefyten zijn planten die tussen 0 en 50 cm boven de grond hun winterknoppen hebben. De takken van de plant zijn slechts over korte stukken liggend en hebben meest een opstaand of opgericht karakter. Het is een lage plant met een penwortel, sterke vertakkingen en aan het eind van de takken bloeiwijzen.

De stengels zijn op doorsnede vierkant en vaak enigszins rood van kleur. De beharing beperkt zich grotendeels tot de vier ribben, maar op twee van de vier vlakken van de stengel is een zeer korte beharing te vinden. De beste plaats om de beharing te constateren is aan het tweede stengellid onder de bloeiwijze.

De bladeren zijn elliptisch tot enigszins eirond, met een versmalde voet, en niet langer dan 15 mm, ze zijn alleen aan de basis en op de korte bladsteel behaard. Ze staan tegenover elkaar, zijn enigszins dun en slap en hebben aan de onderzijde niet of nauwelijks verdikte nerven. Hiermee kunnen we ook een onderscheid maken met Kleine tijm (heeft verdikte nerven) en Kruiptijm (blad van boven behaard). Het blad is zeer aromatisch en bevat zogenaamde etherische oliën (o.a. Thymol).

Lipbloemen worden gekenmerkt door het bloemtype, dat is tweezijdig symmetrisch, waarbij de kroonbladen vergroeid zijn, en dus een buisvormig gedeelte hebben met een onder- en een bovenlip. Deze laatste zijn bij Grote tijm niet zo uitgesproken als bij verwante lipbloemen, de bovenlip is min of meer vlak en uitgerand, de onderlip is in drie slippen verdeeld, de bloemkleur is licht tot donkerpaars. Ook de, onderaan vergroeide, kelk is duidelijk in een boven en onderlip te verdelen. De bovenlip eindigt in drie korte tanden, de onderlip in twee lange. De kelk is daarnaast sterk behaard. Een bloem is maar klein, niet groter dan 5 mm. Iedere bloem heeft vier naar buiten stekende meeldraden, twee langere en twee kortere. Het vruchtbeginsel is bovenstandig en tweehokkig met daarboven een stijl en twee stempels.

De meeldraden zouden bij Grote tijm onvruchtbaar zijn waardoor de bloemen functioneel vrouwelijk zijn. De bloeitijd is in juli en augustus.

Bloemen staan bovenaan de stengel in meestal twee schijnkransen, de onderste duidelijk in de oksels van schutbladeren.

De vrucht is een 4-delige splitvrucht, de zaden zijn bijna rond met een lengte van iets minder dan 1 mm. De buitenkant is heel fijn geruwd.

De plant komt voor op open en matig voedselarme bodem in graslanden met een lage begroeiing. Op sommige plaatsen is het opvallend hoe vaak de aanwezigheid van mierennesten en Tijm samenvalt.

GB_2014-03-23