Gewone steenraket is een éénjarige soort uit de Koolfamilie of Kruisbloemenfamilie, deze bloeit met kleine gele bloemen tot vrij ver in het jaar. De stengels zijn stevig, rechtopstaand, soms weinig vertakt maar we vinden vaak ook sterk vertakte planten. De plant valt op door de schuin afstaande tot omhooggerichte vruchten, deze zijn veel langer dan breed, bij deze familie spreken we dan van hauwen. Bloemen vinden we in dichte trossen bovenin, waarbij de stengel zich later in de lengte uitstrekt, de bloemstelen zijn langer dan de bloemen, hieraan ontwikkelen zich de hauwen. Doordat er vrij veel van deze omhoog staande vruchten met lange vruchtstelen bijeen aan het eind van de takken kunnen staan maakt de plant een omhooggerichte indruk. We vinden lancetvormige tot elliptische bladeren verspreid aan de stengels. Een extra herkenningspunt zijn de vertakte haren aan blad en stengel, deze kunnen 2 maal (gegaffeld) of 3 maal (stervormig) vertakt zijn, kijk met een goede loep!
Gewone steenraket, Erysimum cheiranthoides L. is een éénjarige plant of therofyt uit de Brassicaceae of Kruisbloemenfamilie. Het is een middelhoge kruidachtige, inheemse soort die tot 60 (-100) cm hoog kan worden. Reproductie, of voortplanting, geschiedt uitsluitend door zaad.
De vrij stevige, op doorsnede wat kantige stengels zijn rechtopstaand, en meer of minder vertakt. De bladeren zijn enkelvoudig, lancetvormig tot elliptisch, met een korte bladsteel, waarbij de lengte van het blad loopt van 2 tot 5 cm bij een breedte van 0,4-0,5 cm. We kunnen de bladrand veel moeilijker beschrijven, deze kan van vrijwel gaafrandig naar onduidelijk gegolfd-getand tot zwak gelobd zijn.
Zowel op de stengel als op het blad zijn naast gewone, eigenaardig gevormde haren te vinden, maar je moet wel met een goede loep, bijvoorbeeld met 10 x vergroting, kijken. We vinden vertakte haren, soms met twee vertakkingen, die we gevorkt of gegaffeld noemen, maar ook met drie vertakkingen, waarbij we van sterharen spreken.
De bloeitijd is van mei tot in de herfst, de bloemen staan in trossen aan het eind van de stengel, waarbij de bloemstelen langer zijn dan de bloemen.
De bloemen zijn mooi geel van kleur, klein, en met alle kenmerken van een kruisbloem, tweeslachtig, viertallig met kroon- en kelkbladen, waarbij de laatste enigszins groengeel van kleur zijn. We vinden zes meeldraden vier lange en twee korte, en een tweehokkig vruchtbeginsel met een korte stijl en één stempel. Aan de basis van de binnenste bloemdelen staan 4 nectarklieren.
Het vruchtbeginsel groeit, na bestuiving, uit tot een hauw die bestaat uit twee vruchtkleppen en een (vals) tussenschot. Aan de naden van de vruchtkleppen ontwikkelen de zaden, om en om aan beide zijden van het tussenschot. Bij rijpheid van de vrucht, klappen de twee vruchtkleppen open, van onder naar boven.
GB_20150121
Komt voor op bouwland, akkers en tuinen, in bermen, op dijken en rivieroevers, ook op puin of tussen straatstenen. De standplaatsen zijn steeds op (licht) vochtige en voedselrijke grond.
Gewone steenraket heeft een verspreidingsgebied van vrijwel geheel Europa, behalve het uiterste zuiden. De soort komt verder verspreid voor in centraal en noordelijk Siberië, en in Noord-Amerika tot in Alaska. In Nederland is de plant vrij algemeen, behalve in het uiterste noorden en zuiden waar de soort vrij zeldzaam is. In België te vinden in de polders van het Maritiem district, elders zeldzaam.
Volgens Schaminee et al. (2010) Veldgids Plantengemeenschappen, is Gewone steenraket een kensoort van het 30Ab Verbond van Duivenkervel en Kroontjeskruid, en wel vooral in:
30Ab2 Tuinbingelkruid-associatie
30Ab3 Associatie van Korrelganzenvoet en Stijve klaverzuring
31Aa2 Associatie van Raketten en Kompassla
Het geslacht Erysimum is een Euro-Aziatische geslacht van ongeveer 100 soorten, waarvan een aantal ook voorkomen in het mediterrane gebied. In tegenstelling daarmee heeft Gewone steenraket echter een verspreidingsgebied dat tot ver in Noordelijk Europa en Siberië doorloopt.
Bij veel Kruisbloemen is de bloeiwijze een zogenaamde tros. Deze bestaat uit een hoofdas waaraan bloemen staan met korte of langere bloemstelen. We spreken van een racemeuze of onbepaalde bloeiwijze waarbij de hoofdas zich sterker ontwikkelt dan de zijassen en de hoofdas niet door een bloem wordt afgesloten.
Meer informatie over Gewone steenraket vooral ook over het areaal van de plant is te vinden in Weeda, E.J. et al., (2003) Nederlandse Oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 2: 17.
Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 417. Of met de nieuwe 24ste druk van deze flora: Duistermaat, L. (2020) Heukels' Flora van Nederland: 490.
Determinatie is ook goed mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 23ste druk: 260-261.
