Video Determinatie

Blauwe waterereprijs - Veronica anagallis-aquatica

Langs waterkanten of in de natte bodem iets van de waterlijn af kun je de Blauwe waterereprijs vinden. De tot ruim een halve meter hoog wordende planten hebben trossen met blauwe bloemen. Deze trossen staan in de oksels van tegenover elkaar staande bladeren. Meestal staan er dan ook twee trossen tegenover elkaar. De stengels zijn vaak vierkantig en daarbij meestal kaal.

Klik op een foto voor kenmerk met uitleg:
Ontdek het nieuwe Flora determineren klik-aan klik-uit.
Verspreidingskaart
Ecologische parameters

De eenjarige en soms meerjarige, overblijvende planten van de Blauwe waterereprijs, Veronica anagallis-aquatica L. uit de Weegbreefamilie of Plantaginaceae, werden vroeger bij de Helmkruidfamilie ingedeeld.

De planten hebben weinig vertakte rechtopstaande stengels die meestal kaal zijn en een enkele keer wat behaard. De stengels zijn vierkantig, maar een enkele keer ook wel afgerond of kantig; de kleur van de stengels is in beginsel groen, maar kan wat naar roodachtig neigen.
De lichtgroene bladeren zitten tegenover elkaar aan de stengels en de voeten van de bladeren omvatten de stengel voor de helft. De bladeren zijn eirond tot langwerpig met een spitse punt. De grootste breedte van de bladeren is in het midden of iets meer naar de bladpunt toe. De randen van de bladeren zijn gaaf tot fijn gezaagd. Ze zijn minder dan vijf maal zo lang als breed, een onderscheid met de Schildereprijs. De middennerf is aan de voet niet opvallend verbreed, wat je juist wel vindt bij de Rode waterereprijs.
Als de stengels en de bladeren wat behaard zijn, zul je bemerken dat de bladeren smaller zijn en omschreven kunnen worden als lancetvormig tot lijnvormig.
De tweezijdig symmetrische bloemen staan in trossen die zijn ingeplant in de oksels van twee tegenoverstaande bladeren. Onder elke bloem staat een klein schutblad dat lijnvormig en spits is. De kroonbladen zijn licht blauw tot blauw tot lila van kleur en hebben paarse lijnen in de keel van de bloem. De keel is het onderste deel van de bloemkroon. Na bestuiving en bevruchting groeit het bovenstandig vruchtbeginsel uit tot een eironde tot ronde doosvrucht. De kelkbladen zijn smal en kun je beschouwen als kelkslippen; ze zijn eirond tot lancetvormig en in het vruchtstadium staan ze rechtop tegen de vierhokkige doosvrucht. Vrucht en kelkslippen zijn even lang. Na de bloei maken de bloemstelen een scherpe hoek met de as van de trosvormige bloeiwijze. Dit is een onderscheid met de Rode waterereprijs; bij deze soort maken de bloemstelen, die je in het vruchtstadium vruchtstelen noemt, een rechte hoek met de as van de bloeiwijze.
Blauwe waterereprijs vind je net als de Rode waterereprijs op natte modderige kleiige en zandige, basische bodems, maar ook als oeverplant aan waterkanten, zoals bijvoorbeeld in het ondiepe stromend water van beken en sloten of min of meer afgesloten rivierarmen. Ook op drooggevallen bodems na een periode van hoog water kan de plant zich manifesteren.

MM_180126

Hoofdgroep:
Lipbloemachtigen
Plantenfamilie:
Weegbreefamilie - Plantaginaceae
Plantengeslacht:
Ereprijs - Veronica
Plantvorm:
oeverplant
Plantgrootte:
0.10 - 0.60 meter
Bloeiperiode:
Mei - September
Bloemkleuren:
blauw, lila
Bloeiwijze:
tros
Bloemvorm:
tweezijdig symmetrisch
Bloemtype:
tweeslachtig
Bloembladen:
4 kelkbladen, 4 kroonbladen
Meeldraden:
2 in bundels
Vruchtbeginsel:
bovenstandig
Stijlen:
1
Stempels:
1
Vrucht:
doosvrucht
Zaden:
-
Stengels:
rechtopstaand, glad, kantig, rond
Schors:
-
Bladstand:
tegenoverstaand
Bladvormen:
lancetvormig, langwerpig
Bladranden:
fijn gezaagd, gaaf
Ondergronds deel:
hoofdwortelstelsel
Plantengemeenschappen:
Water, Bron, Moeras, Pionier, Ruigte, Struweel

Het areaal van de Blauwe waterereprijs omvat Europa, met uitzondering van het verre noorden van ons werelddeel. Het is een kosmopoliet van de gematigde en warmere streken van het noordelijk halfrond.In vergelijking met de Rode waterereprijs neemt het aantal planten wat af, terwijl de Rode waterereprijs zich uitbreidt.

De plantensoort 'Blauwe waterereprijs' komt voor in de volgende plantenassociaties:

De naam Veronica is waarschijnlijk afgeleid van de Heilige Veronica die Christus gelaat met een doek afveegde tijdens de lijdensweg naar de Calvarieberg. Volgens de overlevering werd bij het afvegen het gelaat van Christus op miraculeuze wijze op de doek ingeprent. Haar naam is een samenstelling van vera en icon hetgeen 'waar' respectievelijk 'beeld' betekent. De vorm van de bloem van de Blauwe of Rode waterereprijs heeft iets van een gelaat. De plant is altijd in een waterige omgeving te vinden (daar slaat 'aquaticum' op in de wetenschappelijke naam). De toevoeging 'anagallis' wijst op een gelijkenis met de bloem van de Anagallis (=Guichelheil).

Voor meer uitgebreide informatie over de relaties met andere organismen, het milieu en de ecologie van de Blauwe waterereprijs verwijzen wij naar Weeda, E.J. et al., (1988) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 3: 219-220.

Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 539. Of met de nieuwe 24ste druk van deze flora: Duistermaat, L. (2020) Heukels' Flora van Nederland: 657.

Een andere gemakkelijke determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 874.

Uitspraak (accenten) van de wetenschappelijke naam: Verónica anagállis-aquática

Met dank aan Jan van Twisk voor enige gegevens omtrent de naamgeving van de Blauwe waterereprijs.

Terug