Tussen alle op elkaar lijkende soorten uit de Schermbloemfamilie springt Hondspeterselie er best wel uit. Het is een eenjarige vrij hoge soort, meestal 1 meter, kaal, die op allerlei plaatsen opduikt als onkruidplant of als onderdeel van ruigtes, bermen en bosranden. De bladeren zijn 2 tot 3-voudig, varenachtig geveerd en hebben een glanzend tot matglanzend uiterlijk. Hondspeterselie bloeit met kleine witte bloemen die in sterk vertakte schermen staan, met wel 10 tot 20 stralen. Een omwindsel is afwezig, of bestaat uit slechts een enkel blad. De duidelijk herkenbare omwindselblaadjes, 3 of 4, in de omwindseltjes staan naar één kant en hangen omlaag.
Hondspeterselie of Aethusa cynapium L. is een plant uit de Schermbloemenfamilie of Apiaceae. Het is een inheemse, eenjarige plant die meestal pas in de zomer te vinden is, vaak aan de randen van akkers. De hoogte is ongeveer 1 meter, tot maximaal 1,2 meter, en de plant valt op door de stevige, fijn geribde, kale stengel. De plant heeft een flinke penwortel.
De bladeren zijn sterk samengesteld en 2- tot meestal 3-voudig geveerd en staan afwisselend, verspreid aan de stengel. De deelblaadjes zijn ovaal, meer nog lancetvormig en spits aan de top. Aan de basis van de bladsteel zit een verwijding, een duidelijke schede, die de stengel bijna omvat.
Van binnen naar buiten vinden we de volgende onderdelen aan het samengestelde scherm: Omwindselbladen zijn afwezig of er is slechts een enkel blad aanwezig. Het scherm bestaat uit 10 tot 20 stralen met daarop een schermpje. De omwindselblaadjes zijn heel kenmerkend en onder ieder schermpje staan 3 tot 4 lange omlaag gerichte omwindseltjes. De bloemen zijn klein en wit. De buitenste zijn naar buiten toe vergroot, we noemen dit stralend . Zoals bij alle schermbloemen zijn er 5 kroonbladen en 5 meeldraden, de kelkbladen zijn vrijwel afwezig of alleen als zeer kleine tanden terug te vinden. Daaronder staat het onderstandige tweehokkige vruchtbeginsel met twee naar buiten gekromde stijlen.
De vruchten zijn eironde tot 3,5 mm grote splitvruchten met uitspringende ribben. Op doorsnede zijn deze ribben driehoekig.
Laat tot ontwikkeling gekomen planten, in tuinen of bossen, zijn kleiner en worden slechts 30 tot 50 cm hoog.
GB _2014-11-04
Hondspeterselie staat op voedselrijke, open en wat vochtige bodems, in akkers en tuinen. De plant treedt op als zoomplant en kan ook in loofbossen voorkomen.
De plant komt in grote delen van West- en Midden-Europa voor, evenals in Klein-Azië en Noord-Afrika.
Hondspeterselie komt in Nederland algemeen voor maar minder in de kustgebieden en de IJsselmeerpolders. In België is de soort algemeen, plaatselijk minder algemeen en vrij zeldzaam in de Ardennen.
Volgens Schaminee et al. (2010) Veldgids Plantengemeenschappen, is Hondspeterselie een kensoort van het 30Aa Naaldenkervel-verbond uit de Klasse van de Akkergemeenschappen en komt onder andere voor in de
30Aa1 Stoppelleeuwenbekjes-associatie.
Alle delen van de plant zijn giftig, vandaar de naam Honds . Vaak worden aan de hond, ten onrechte (?), allerlei kwalijke eigenschappen toegeschreven. Het blad van de Hondspeterselie lijkt heel erg veel op dat van Peterselie. Peterselie (Petroselinum crispum) wordt erg veel in de keuken gebruikt bij de bereiding van maaltijden. Omdat het blad van Hondspeterselie doet denken aan het keukenkruid Peterselie moet de naam dan verklaard worden als 'slechte Peterselie'.
De gifstoffen uit Hondspeterselie kunnen tot diarree, krampen en zelfs tot ademstilstand leiden.
Meer informatie over Hondspeterselie, bijzonderheden, ecologie en relaties met andere organismen is te vinden in Weeda, E.J. et al., (2003) Nederlandse Oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 2: 268.
Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 561. Of met de nieuwe 24ste druk van deze flora: Duistermaat, H(Leni). (2020) Heukels' Flora van Nederland: 771.
Determinatie is ook goed mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 23ste druk: 486.
Uitspraak (klemtoon of accenten) van de wetenschappelijke naam: Aethúsa cynápium.
