Een van de wolfsmelken die erg vroeg in de lente bloeit is de Cipreswolfsmelk, Euphorbia cyparissias. De planten komen vroeg in het voorjaar uit de ondergrondse wortelstok te voorschijn. Aan de bloeistengels staan de niet vlezige lijnvormige bladeren verspreid en boven is een schermvormige bloeiwijze waarin een aantal ingewikkelde bloemachtige structuren, de cyathia, staan. Ze hebben twee schutbladeren die aanvankelijk geel kleuren, maar later naar roodachtige kunnen verkleuren.
Wanneer je op de zandige bodem hele plakkaten van ogenschijnlijk kleine sparretjes meent te vinden, zou dat wel eens Cipreswolfsmelk, Euphorbia cyparissias L. uit de Wolfsmelkfamilie, of Euphorbiaceae, kunnen zijn. Een kleine test helpt je al snel naar de oplossing, namelijk als je een paar fijne bladeren van de plantjes afplukt, komt er wit melksap uit. Bovendien voelen de blaadjes zacht en helemaal niet zo stug als de naalden van sparren.
Uit de ondergrondse wortelstokken komen de jonge scheuten in het vroege voorjaar te voorschijn. Ze worden niet al te hoog. Aan de rechtopstaande stengels staan stengelbladeren van 2 tot 3 mm breed. Ze zijn over hun hele lengte vrijwel even breed en eindigen in een spitse stekelpunt. In de oksels van die stengelbladeren vormen zich zijscheuten en deze hebben net als de steriele scheuten die uit de wortelstok tevoorschijn komen een sparachtig en borstelvormig uiterlijk.
De fertiele scheuten dragen een schermvormige tros met veel cyathia. Ieder cyathium heeft twee schutbladeren die ongeveer even lang als breed zijn. Daarboven zitten de andere onderdelen die in feite omgevormde vereenvoudigde bloemen zijn. Die schutbladeren zijn aanvankelijk geel van kleur en ze bepalen daarmee het aanzicht van de planten als die bloeien. Na de bloei verkleuren ze naar rood. In de samengestelde 'schijnbloem' zijn de hoorntjes, de randklieren, goed te zien.
De planten vind je op droge zandgrond, die matig voedselrijk is. Bijvoorbeeld op dijkhellingen en in bermen, in de duinen en langs spoorwegen.
Cipreswolfsmelk is zeldzaam en staat op de rode lijst van beschermde planten.
MM_130622
Cipreswolfsmelk heeft een verspreiding in heel Europa. Ze heeft een voorkeur voor zandige bodems die enigszins vochtig en voedselrijk zijn. We vinden de soort dan ook als pionier in de duinen en in grazige vegetaties en ook op ruderale bodem voelt ze zich goed thuis. De aanleg van wegen en spoorwegen bevordert de verspreiding van de soort. In Schaminée, J. et al. (2010) Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland, wordt Cipreswolfsmelk beschreven als een belangrijke soort van de
14 Klasse der Droge graslanden op zandgrond
14Bc Verbond van Droge stroomdalgraslanden
Cipreswolfsmelk is net als de andere wolfsmelken een giftige plantensoort. Toch wordt ze vaak in tuinen als tuinplant gekoesterd (F. de Vries, 2010: 62 Kroontjeskruid).
Voor meer uitgebreide informatie over de relaties met andere organismen, het milieu en de ecologie van de Cipreswolfsmelk verwijzen wij naar Weeda, E.J. et al., (1988) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 3: 14-16.
Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 348. Of met de nieuwe 24ste druk van deze flora: Duistermaat, L. (2020) Heukels' Flora van Nederland: 417.
Een andere determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 622.
Vries, F. de (2010) Gevaarlijke planten.
Uitspraak van de wetenschappelijke naam: Euphórbia cyparíssias.
