Een Wikke met meestal maar één en soms twee bloemen in de oksels van de verspreide bladeren is Voederwikke, Vicia sativa, subsp. sativa. De blauwpaarse bloemen zijn tot 3 cm groot. Voederwikke wordt als cultuurgewas vooral als voedingsgewas geteeld en is daarom vooral op onze akkers te vinden. De verspreid staande bladeren hebben zo'n 6 paren deelblaadjes en deze zijn 5 mm breed. De deelblaadjes zijn het breedst boven het midden. Aan het eind van het blad zit een rank waarmee Voederwikke zich omhoog kan werken tot maximaal een meter. Voederwikke verwildert, maar kan zich moeilijk handhaven buiten de akkerteelt.
De planten uit de Vlinderbloemenfamilie zijn voor de landbouwende mens van oudsher gewild vanwege hun symbiose met stikstofbindende bacteriën. Die symbiose met Rhizobium is geconcentreerd in de wortelknolletjes. Een van de meest gebruikte soorten uit deze familie voor dit doel, die ook als voedergewas dient voor het vee is Voederwikke Vicia sativa L. subsp. sativa.
Voederwikke is een eenjarige klimplant die tot een meter hoog kan worden. Het is een echt cultuurgewas en als voedergewas in gebruik. Vanuit dit gebruik verwildert de soort en komt dan ook in onze min of meer natuurlijke vegetaties, maar ze kan zich daar niet echt goed handhaven en verdwijnt dan weer langzamerhand.
Voederwikke heeft bloemen die veel groter zijn dan de bloemen van Smalle wikke en wel tot zo'n 3 cm groot. De steel van de bloemen is hooguit tot 1 cm lang, soms zijn de bloemen zelfs zittend. De vijf tanden van de kelk zijn even lang of iets langer dan de vergroeide kelkbuis. De zwaarden van de bloem zijn donker paars en ook donkerder van kleur dan de vlag, die lichtblauwpaars is. Rijpe peulen zijn afgeplat en olijfbruin van kleur. Ook is de peul behaard en heeft een knobbelig oppervlak., doordat de peul tussen de zaden iets is ingesnoerd.
De bladeren van Voederwikke hebben vier tot acht paar deelblaadjes, die omgekeerd eirond tot langwerpig zijn en tenminste 5 mm breed. De grootste breedte van de deelblaadjes is boven het midden. Dit onderscheidt de Voederwikke van de Heggenwikke waarvan de grootste breedte van de deelblaadjes onder het midden ligt. Voederwikke heeft wat meer paren deelblaadjes dan de Smalle wikke, die bovendien erg smal tot lijnvormig zijn. Op de plaats waar de bladeren aan de stengel zitten staan twee steunblaadjes; ze zijn duidelijk getand. De plant als geheel is forser en steviger dan de Smalle wikke.
MM_130326
Voederwikke is een cultuurgewas. De soort komt vooral voor op akkers, waar de soort als groenbemester een belangrijk gewas is. In de vegetaties kan de soort verwilderd voorkomen, maar handhaaft zich dan meestal maar gedurende korte tijd en verdwijnt na enige tijd meestal.
Naast de twee ondersoorten van Vicia sativa, die beschreven worden in onze website Flora van Nederland, moeten nog minstens twee andere genoemd worden. Van de ondersoort "nigra" bestaat een duinvorm, die in alle opzichten kleiner en fijner is dan de beschreven ondersoort. De planten blijven veel kleiner en worden zelden groter dan 30 cm. Het aantal paren deelblaadjes is gering 3 à 4 en de deelblaadjes zijn erg smal. Ze heeft altijd maar één bloem in de bladoksels, die diep roodpaars van kleur is en in de lente bloeit. Verwar deze soort niet met Lathyruswikke, waar ze veel op lijkt.
Een forsere variant bloeit in de voorzomer en zomer. Bij deze variant staan de bloemen steeds met z'n tweeën in de bladoksels. De deelblaadjes zijn breder dan bij de duinvorm.
De wat vreemde naam Wikke (D:Wicke) stamt zeker af van het Latijnse Vicia . Wie de Wikkes kent weet dat ze graag klimmen. Hier ligt de bron van de naam in het Latijnse vincire dat omwinden, boeien betekent. Het Latijnse sativa betekent gezaaid en het Nederlandse voeder geeft aan waartoe dat gebeurde (met dank aan Jan van Twisk).
Uitgebreidere informatie over de ecologie van Smalle en Voederwikke en de relaties van deze soort met andere organismen en het milieu kunnen gevonden worden in Weeda, E.J. et al., (1987) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 2: 122-124.
Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 363. Of met de nieuwe 24ste druk van deze flora: Duistermaat, L. (2020) Heukels' Flora van Nederland: 343-344.
Een andere gemakkelijke determinatie is mogelijk met Heijmans, E., Heinsius, H.W. en Thijsse, Jac.P. (1983) Geïllustreerde flora van Nederland, 22ste druk: 774.
Uitspraak wetenschappelijke naam: Vícia satíva
