Waterteunisbloem, vaak ook ter onderscheiding van de Kleine waterteunisbloem Grote waterteunisbloem genoemd, hoort tot de Teunisbloemfamilie, of Onagraceae. De wetenschappelijke naam is Ludwigia grandiflora (Michaux) Greuter & Burdet. Het is een invasieve, exotische en meerjarige oever- en waterplant, die in onze natuur tegenwoordig steeds meer te vinden is. Waarschijnlijk zijn de planten in de natuur afkomstig van in de natuur weggegooide vijverplanten. Als zodanig werd deze van oorsprong uit Zuid-Amerika afkomstige soort tot voor enige jaren verkocht in tuincentra, maar vanwege de grote problemen die de plantensoort veroorzaakt door dichtgroeiende waterwegen en afwateringssloten is de verkoop tegenwoordig verboden. Niettemin vind je de soort tegenwoordig in onze natuur.

De planten vallen tijdens de bloeiperiode, die in zomer loopt van juni tot in september, op door hun goudgele bloemen en bieden dan ogenschijnlijk een heel fraai aanzien aan de oever en wateroppervlakte waar ze te vinden is. De planten wortelen in de oeverzone, maar breiden zich uit over het wateroppervlak, waar ze dichte pakketten of drijvende matten vormen, die zich heel snel kunnen uitbreiden. Losse stukken van de plant drijven met het water mee en kunnen na elders in de oeverzone terecht gekomen te zijn en daar te wortelen opnieuw voor een haard zorgen.

De drijvende stengels van de planten groeien uit tot lengtes van 3 m, zijn groen en de opstijgende stengels waaraan de bloemen staan, kleuren naar rood; de Kleine waterteunisbloem heeft stengels die alle vuurrood van kleur zijn. Aan dit verschil in kleuring van de stengels zijn beide soorten al uit elkaar te houden.

Er zijn twee typen bladeren aan de planten te onderscheiden. De drijvende bladeren zijn rond met een wigvormig langs de steel aflopende voet. De bladeren aan de bloeistengels, die boven het wateroppervlak uitsteken zijn smal langwerpig tot lancetvormig met een gave, behaarde rand. Ook aan deze 6-12 cm lange bladeren is de wigvormig langs de steel aflopende voet een onderscheidend kenmerk ten opzichte van de Kleine waterteunisbloem die een duidelijke bladsteel heeft zonder bladschijf erlangs. De twee kleine steunblaadjes zijn bij de (Grote) Waterteunisbloem driehoekig, dun en plat. Dit is een helder onderscheid met de Kleine waterteunisbloem, die steunblaadjes heeft die rond tot ovaal van vorm zijn en opgezwollen, meer vlezig zijn. De bladeren staan verspreid aan de stengels.

De fraaie opvallende bloemen zijn groot met vijf niet vergroeide kroonbladen. Deze zijn 15-25 mm lang, waardoor de openstaande regelmatige bloem wel 4 tot bijna 5 cm in doorsnee kan zijn. De kelkbladen zijn priemvormig en kunnen in de vruchttijd tot wel 18 mm lang zijn. Zowel de kelkbladen, het onderstandig vruchtbeginsel en de bloemstelen zijn bezet met tot 2 mm lange haren; deze zijn langer dan de tot maximaal 1 mm lange haren van de Kleine waterteunisbloem. In de bloem van beide soorten Waterteunisbloem zijn 10 meeldraden te vinden. De vijftalligheid onderscheidt de Waterteunisbloem van het zeldzaam wordende Waterlepeltje, dat viertallige bloemen heeft waarin de kroonbladen overigens ontbreken.

De planten zijn te vinden in stilstaand tot langzaam stromend water, bijvoorbeeld in de bochten van oevers. De oeverbodem dient redelijk voedselrijk te zijn, wat door tijdelijke overstroming met de daarmee gepaard gaande slibafzetting wordt bevorderd.

Door kruisbestuiving kan er zaad gevormd worden, maar dat is nog niet waargenomen in Nederland en België. De verspreiding vindt voornamelijk plaats door afbrekende delen van de plant, die gemakkelijk kunnen wortelen.

MM_150809