Video Determinatie

Rijncentaurie - Centaurea stoebe

Aan de wel heel smalle en urnvormige hoofdjes is de Rijncentaurie, Centaurea stoebe, te herkennen. Immers hij lijkt qua bladvorm veel op de Grote centaurie, maar deze laatste heeft tamelijk grote hoofdjes met veel roodpaarse buisbloemen. De zeer zeldzaam in Nederland voorkomende Rijncentaurie heeft een aantal groeiplaatsen in de uiterwaarden van de Waal.

Klik op een foto voor kenmerk met uitleg:
Verspreidingskaart
Ecologische parameters

Een zeer zeldzame soort uit het geslacht Centaurie is de Rijncentaurie, Centaurea stoebe L. Hij hoort tot de Composietenfamilie of Asteraceae. De soort is te vinden op stenige plaatsen en sinds enige jaren bekend van drie groeiplaatsen in het Rivierendistrict. Een van die groeiplaatsen is op het terrein van een verlaten steenfabriek ten oosten van Nijmegen.

De planten kunnen tamelijk hoog worden tot zo n 80 cm. De kleur van de planten is grijsgroen. Het meest opvallend aan de Rijncentaurie is de bloeiwijze. In tegenstelling tot de Grote centaurie en Knoopkruid, die allebei tamelijk grote hoofdjes hebben, die min of meer alleen aan het einde van de stengel of zijstengels staan, zijn de hoofdjes van de Rijncentaurie erg klein en smal van vorm. De breedte bedraagt minder dan 10 mm en ze lopen urnvormig toe naar boven. Ook zijn de hoofdjes in groten getale te vinden in de breed pluimvormig vertakte gerangschikte bloeiwijze.

De omwindselbladen hebben een zwakke stekel aan de top en wijken daarin sterk af van Knoopkruid. Ook valt de duidelijke nerf op. De kleur van de buisbloemen en stralende onvruchtbare randbloemen is roze tot roodpaars.

De bladeren van de Rijncentaurie lijken in vorm sterk op die van de Grote centaurie; ze zijn veerdelig tot dubbel veerspletig van vorm. De bladrand is nagenoeg gaaf. Boven in de plant zijn de bladeren lancetvormig.

Rijncentaurie is een soort uit Midden-, Zuid- en Oost-Europa. Ze is ongetwijfeld via de Rijn in het Nederlandse rivierengebied gekomen.

MM_130410

Hoofdgroep:
Plantenfamilie:
Plantengeslacht:
Centaurie - Centaurea
Plantvorm:
kruid
Plantgrootte:
0.20 - 0.90 meter
Bloeiperiode:
Bloemkleuren:
roze, rood, paars
Bloeiwijze:
hoofdje
Bloemvormen:
composietenbloem, buisvormig
Bloemtype:
tweeslachtig
Bloembladen:
5 vergroeide kroonbladen
Meeldraden:
5 vergroeid met elkaar
Vruchtbeginsel:
onderstandig
Stijlen:
1
Stempels:
2
Vrucht:
nootje
Zaden:
-
Stengels:
rechtopstaand, behaard
Schors:
-
Bladstand:
verspreid
Bladvormen:
lancetvormig, dubbel geveerd, samengesteld
Bladrand:
gaaf
Ondergronds deel:
hoofd- en bijwortels
Plantengemeenschap:
-

Het areaal van Rijncentaurie is van oorsprong te vinden in Midden-, Zuid-, en Oost-Europa. De plantensoort is via het dal van de Rijn in Nederland terecht gekomen. Hij is te vinden in ruderale ruigten op stenige ondergrond.

De plantensoort 'Rijncentaurie' komt voor in de volgende plantenassociaties:

Rijncentaurie is een in Nederland zeer zeldzame soort die slechts op een paar plekken te vinden is langs de grote rivieren, met name langs de Waal. Onze video-opnamen zijn gemaakt op het terrein van een verlaten steenfabriek die in de uiterwaarde gelegen is ten oosten van Nijmegen tussen de Waal en de Oude waal.

Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 622. Of met de nieuwe 24ste druk van deze flora: Duistermaat, L. (2020) Heukels' Flora van Nederland: 681-682.

Uitspraak wetenschappelijke naam: Centauréa stóebe