Grassen hebben de naam dat ze moeilijk te herkennen zijn. Dat is ook zo, maar als je je een beetje inspant om die plantensoorten wat beter te leren kennen valt dat mee. Je moet dan beginnen met de meest opvallende grassoorten te leren herkennen. Een van de gemakkelijk te herkennen grassen is Kweek, Elymus repens. Het is een zomerbloeier met een opvallende blauwgrijze kleur en een heel stijve aar. Als je over de aar wrijft, terwijl je hem zo houdt dat je de spil van de aar tussen de bloempakketjes goed kunt zien, dan voel je dat je vingers als het ware over de aar heen "hobbelen". Kweek vind je in het algemeen op erven van boerderijen en op ruderale terreinen en daar kan het met zijn ondergrondse uitlopers heel hardnekkig zijn.
Kweek, Elymus repens (L.) Gould, vroeger met de wetenschappelijke naam Elytrígia répens (L.) Nevski, is een van de grotere en grovere soorten uit de Grassenfamilie. Door de groenblauwe tot grijsblauwe kleur valt het op en ook zijn stijve voorkomen en de dichte onvertakte aar maken het gemakkelijk om de soort te herkennen. Het is een overblijvende soort met lange ondergrondse wortelstokken.
Kweek is bekend om zijn lange taaie witte wortelstokken, waardoor de plant bijna niet is weg te krijgen. Er blijft altijd wel wat van die wortelstok achter waaruit dan weer een nieuwe plant kan ontstaan. Aan die wortelstokken ontwikkelen zich ook spruiten zonder bloeiwijzen.
Op de overgang van bladschede naar bladschijf staat een vliezig tongetje van hoogstens 1 mm lang. De bladscheden hebben aan de top twee spitse oortjes die elkaar kruisen. De ribben aan de bovenkant van de bladschijf zijn op doorsnede afgerond of weinig uitspringend. De bladscheden zijn kaal of dicht behaard. Maar zeker niet met wimperharen bezet. Dat is een onderscheid met de Strandkweek. De bladschijf is gaaf of weinig ruw. Ze zijn donkergroen van kleur tegen het grijsachtige aan; er staan kleine haren op de bladschijf.
De bloeiwijze is een rechtopstaande stijve en onvertakte aar. De aartjes, de pakketjes met een aantal bloemetjes hebben twee kelkkafjes en staan op allemaal apart direct op een knoop van spil (of as) van de bloeiwijze. Er is geen aartjessteel. Ze staan om de beurt links en rechts van de spil met de platte kant van het aartje tegen de spil aan, zodat je de twee kelkkafjes beide ziet als de aar wordt rondgedraaid. De kelkkafjes hebben drie nerven, zijn smal en lopen uit in een spits of korte naald. Het onderste kroonkafje (ook wel lemma genaamd) is langer dan 6 mm eindigt spits of in een stekelpunt of is versmald in een korte naald. De andere lemma's kunnen tot 10 mm lange kafnaalden hebben. De helmknoppen zijn opvallend groot tot wel 3,5 mm. Als je het bloemetje opent of een openstaand bloemetje bekijkt kun je zien dat er 3 meeldraden aanwezig zijn en dat het bovenstandig vruchtbeginsel aan de top behaard is. De vruchtzetting is vaak slecht. Dat komt doordat vrijwel alle planten die dicht bij elkaar in de buurt staan eigenlijk een plant vormen. Ze zijn immers afkomstig van een en dezelfde wortelstok. Ze vormen dus een echte kloon.
Er leven veel insecten op Kweek.
Pollen van Kweek is sterk allergeen, dus in de zomer als de plant bloeit draagt ze bij aan de totale graspollendruk.
MM_120119, gewijzigd 200309
Kweek is in Nederland en België een algemeen gras. Door de boer wordt het als een van de meest gevreesde onkruiden beschouwd. Dat komt doordat de ondergrondse wortelstokken van de plant zich snel kunnen uitbreiden en hierdoor is Kweek op zowel graan- als hakvruchtakkers een hardnekkige indringer. Ze groeit op verschillende, voedselrijke bodems en je komt het gras dan ook tegen op stortterreinen, braakland, langs bosranden en op open plekken in loofbos. In de uiterwaarden blijkt Kweek een goede zandbinder en als graslandsoort dient ze in de vorm van hooi kan als voedergras. Kweek wordt in Schaminée, J. et al. (2010) Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland beschreven als een van de een rol spelende grassoorten in een aantal plantengemeenschappen zoals in
30Bb2 Hanenpoot-associatie
31Ca Wormkruid-verbond
05Bb1 | Krabbescheer-associatie | Stratiotetum |
08Aa2 | Associatie van Blauwe waterereprijs en Waterpeper | Polygono-Veronicetum anagallidis-aquaticae |
08Aa4 | Associatie van Stomp vlotgras | Glycerietum plicatae |
08Ab1 | Watertorkruid-associatie | Rorippo-Oenanthetum aquaticae |
08Bb2 | Associatie van Ruwe bies | Scirpetum tabernaemontani |
08Bb3 | Associatie van Heen en Grote waterweegbree | Alismato-Scirpetum maritimi |
08Bc1 | Oeverzegge-associatie | Caricetum ripariae |
08Bc2 | Associatie van Scherpe zegge | Caricetum gracilis |
08Bc3 | Blaaszegge-associatie | Caricetum vesicariae |
08Bd2 | Pluimzegge-associatie | Caricetum paniculatae |
09Ba4 | Knopbies-associatie | Junco baltici-Schoenetum nigricantis |
12Aa1 | Associatie van Engels raaigras en Grote weegbree | Plantagini-Lolietum perennis |
12Aa2 | Associatie van Varkenskers en Schijfkamille | Coronopodo-Matricarietum |
12Aa3 | Associatie van Vetmuur en Zilvermos | Bryo-Saginetum procumbentis |
12Ba1 | Associatie van Geknikte vossenstaart | Ranunculo-Alopecuretum geniculati |
12Ba2 | Associatie van Moeraszoutgras en Fioringras | Triglochino-Agrostietum stoloniferae |
12Ba3 | Associatie van Aardbeiklaver en Fioringras | Trifolio fragiferi-Agrostietum stoloniferae |
12Ba4 | Associatie van Kattedoorn en Zilte zegge | Ononido-Caricetum distantis |
14Ba1 | Vogelpootjes-associatie | Ornithopodo-Corynephoretum |
14Bb1 | Associatie van Schapegras en Tijm | Festuco-Thymetum serpylli |
14Bb2 | Duin-Struisgras-associatie | Festuco-Galietum veri |
14Bc1 | Associatie van Vetkruid en Tijm | Sedo-Thymetum pulegioidis |
14Bc2 | Associatie van Sikkelklaver en Zachte haver | Medicagini-Avenetum pubescentis |
14Ca1 | Duinsterretjes-associatie | Phleo-Tortuletum ruraliformis |
14Ca2 | Kegelsilene-associatie | Sileno-Tortuletum ruraliformis |
14Cb1 | Duin-Paardebloem-associatie | Taraxaco-Galietum veri |
14Cb2 | Associatie van Wondklaver en Nachtsilene | Anthyllido-Silenetum |
15Aa1 | Kalkgrasland | Gentiano-Koelerietum |
16Aa1 | Blauwgrasland | Cirsio dissecti-Molinietum |
16Ab1 | Veldrus-associatie | Crepido-Juncetum acutiflori |
16Ab3 | Associatie van Echte koekoeksbloem en Gevleugeld hertshooi | Lychnido-Hypericetum tetrapteri |
16Ab4 | Associatie van Boterbloemen en Waterkruiskruid | Ranunculo-Senecionetum aquatici |
16Ab5 | Bosbies-associatie | Scirpetum sylvatici |
16Ab6 | Associatie van Gewone engelwortel en Moeraszegge | Angelico-Cirsietum oleracei |
16Ba1 | Kievitsbloem-associatie | Fritillario-Alopecuretum pratensis |
16Ba2 | Associatie van Grote pimpernel en Weidekervel | Sanguisorbo-Silaetum |
16Bb1 | Glanshaver-associatie | Arrhenatheretum elatioris |
16Bc1 | Kamgrasweide | Lolio-Cynosuretum |
16Bc2 | Associatie van Ruige weegbree en Aarddistel | Galio-Trifolietum |
17Aa1 | Associatie van Dauwbraam en Marjolein | Rubo-Origanetum |
17Aa2 | Associatie van Parelzaad en Salomonszegel | Polygonato-Lithospermetum |
18Aa1 | Associatie van Hengel en Gladde witbol | Hyperico pulchri-Melampyretum pratensis |
18Aa2 | Associatie van Boshavikskruid en Gladde witbol | Hieracio-Holcetum mollis |
19Aa1 | Associatie van Liggend walstro en Schapengras | Galio hercynici-Festucetum ovinae |
21Aa1 | Associatie van Klein glaskruid | Asplenio-Parietarietum judaicae |
21Aa2 | Muurbloem-associatie | Asplenio-Cheiranthetum cheiri |
21Ab1 | Muurvaren-associatie | Asplenietum ruto-murario-trichomanis |
22Aa1 | Strandmelde-associatie | Atriplicetum littoralis |
22Ab1 | Associatie van Loogkruid en Zeeraket | Salsolo-Cakiletum maritimae |
23Ab1 | Associatie van Zandhaver en Helm | Elymo-Ammophiletum |
26Aa1 | Associatie van Gewoon kweldergras | Puccinellietum maritimae |
26Ab1 | Associatie van Stomp kweldergras | Puccinellietum distantis |
26Ab2 | Associatie van Blauw kweldergras | Puccinellietum fasciculatae |
26Ab3 | Associatie van Bleek kweldergras | Puccinellietum capillaris |
26Ab4 | Zeegerst-associatie | Parapholido strigosae-Hordeetum marini |
26Ac1 | Associatie van Zilte rus | Juncetum gerardi |
26Ac2 | Associatie van Engels gras en Rood zwenkgras | Armerio-Festucetum litoralis |
26Ac3 | Kwelderzegge-associatie | Junco-Caricetum extensae |
26Ac5 | Zeealsem-associatie | Artemisietum maritimae |
26Ac6 | Associatie van Spiesmelde en Strandkweek | Atriplici-Elytrigietum pungentis |
27Aa1 | Associatie van Zeevetmuur en Deens lepelblad | Sagino maritimae-Cochlearietum danicae |
27Aa2 | Associatie van Strandduizendguldenkruid en Krielparnassia | Centaurio-Saginetum |
28Aa2 | Associatie van Borstelbies en Moerasmuur | Isolepido-Stellarietum uliginosae |
28Aa3 | Associatie van Dwergbloem en Hauwmos | Centunculo-Anthocerotetum punctati |
28Aa4 | Grondster-associatie | Digitario-Illecebretum |
29Aa1 | Associatie van Waterpeper en Tandzaad | Polygono-Bidentetum |
29Aa2 | Associatie van Goudzuring en Moerasandijvie | Rumicetum maritimi |
29Aa3 | Associatie van Ganzevoet en Beklierde duizendknoop | Chenopodietum rubri |
29Aa4 | Slijkgroen-associatie | Eleocharito acicularis-Limoselletum |
30Aa1 | Stoppelleeuwebek-associatie | Kickxietum spuriae |
30Aa2 | Nachtkoekoeksbloem-associatie | Papaveri-Melandrietum noctiflori |
30Ab1 | Associatie van Grote ereprijs en Witte krodde | Veronico-Lamietum hybridi |
30Ab2 | Tuinbingelkruid-associatie | Mercurialietum annuae |
30Ab3 | Associatie van Korrelganzevoet en Stijve klaverzuring | Chenopodio-Oxalidetum fontanae |
30Ba1 | Korensla-associatie | Sclerantho annui-Arnoseridetum |
30Ba2 | Associatie van Ruige klaproos | Papaveretum argemones |
30Bb1 | Associatie van Gele ganzebloem | Spergulo arvensis-Chrysanthemetum |
30Bb2 | Hanepoot-associatie | Echinochloo-Setarietum |
31Aa1 | Vlieszaad-associatie | Bromo-Corispermetum |
31Aa2 | Associatie van Raketten en Kompassla | Erigeronto-Lactucetum |
31Ab1 | Associatie van Kleine brandnetel | Urtico-Malvetum neglectae |
31Ab2 | Kruipertjes-associatie | Hordeetum murini |
31Ab3 | Associatie van Ballote en andere Netels | Balloto-Arctietum |
31Ba1 | Slangenkruid-associatie | Echio-Verbascetum |
31Ca1 | Honingklaver-associatie | Echio-Melilotetum |
31Ca2 | Kweekdravik-associatie | Bromo inermis-Eryngietum campestris |
31Ca3 | Wormkruid-associatie | Tanaceto-Artemisietum |
32Aa1 | Associatie van Moerasspirea en Echte Valeriaan | Valeriano-Filipenduletum |
32Ba1 | Rivierkruiskruid-associatie | Valeriano-Senecionetum fluviatilis |
32Ba2 | Moerasmelkdistel-associatie | Soncho-Epilobietum hirsuti |
32Ba3 | Associatie van Strandkweek en Echte heemst | Oenantho-Althaeetum |
33Aa1 | Associatie van Fijne kervel en Winterpostelein | Claytonio-Anthriscetum caucalidis |
33Aa2 | Heggedoornzaad-associatie | Torilidetum japonicae |
33Aa3 | Kruisbladwalstro-associatie | Urtico-Cruciatetum laevipedis |
33Aa4 | Associatie van Look-zonder-look en Dolle kervel | Alliario-Chaerophylletum temuli |
33Aa5 | Zevenblad-associatie | Urtico-Aegopodietum |
33Aa6 | Kruidvlier-associatie | Heracleo-Sambucetum ebuli |
34Aa1 | Wilgenroosjes-associatie | Senecioni sylvatici-Epilobietum angustifolii |
35Aa1 | Associatie van Bronskleurige bosbraam | Rubetum grati |
35Aa2 | Associatie van Witte bosbraam | Rubetum silvatici |
35Aa3 | Associatie van Sierlijke woudbraam | Rubetum pedemontani |
36Aa2 | Associatie van Grauwe wilg | Salicetum cinereae |
37Aa1 | Associatie van Fluweelbraam en Sleedoorn | Pruno-Rubetum vestiti |
37Aa2 | Associatie van Sleedoorn en Slankstekelige braam | Pruno-Rubetum elegantispinosi |
37Ab1 | Associatie van Sleedoorn en Eenstijlige meidoorn | Pruno-Crataegetum |
37Ab2 | Associatie van Hondsroos en Jeneverbes | Roso-Juniperetum |
37Ac1 | Associatie van Duindoorn en Vlier | Hippophao-Sambucetum |
37Ac2 | Associatie van Duindoorn en Liguster | Hippophao-Ligustretum |
37Ac3 | Associatie van Wegedoorn en Eenstijlige meidoorn | Rhamno-Crataegetum |
38Aa1 | Bijvoet-ooibos | Artemisio-Salicetum albae |
38Aa2 | Gele lis-ooibos | Irido-Salicetum albae |
38Aa3 | Bittere veldkers-ooibos | Cardamino amarae-Salicetum albae |
42Aa1 | Berken-Eikenbos | Betulo-Quercetum roboris |
42Aa2 | Beuken-Zomereikenbos | Fago-Quercetum |
43Aa1 | Abelen-Iepenbos | Violo odoratae-Ulmetum |
43Aa2 | Essen-Iepenbos | Fraxino-Ulmetum |
43Aa3 | Meidoorn-Berkenbos | Crataego-Betuletum pubescentis |
43Aa4 | Goudveil-Essenbos | Carici remotae-Fraxinetum |
43Aa5 | Vogelkers-Essenbos | Pruno-Fraxinetum |
Kweek heeft zeer snel uitgroeiende uitlopers, waardoor het een hardnekkig onkruid kan zijn onder meer in akkers.
Meer over de ecologie van Kweek en de relaties met andere organismen waaronder veel insecten is te vinden in Weeda, E.J. et al., (2003) Nederlandse oecologische Flora. Wilde planten en hun relaties. Deel 5: 131.
Het determineren op wetenschappelijke basis kan gebeuren met behulp van Meijden, R. van der (2005) Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk: 235.
Uitspraak van de wetenschappelijke naam: Elýmus répens.